بالصور المحسوسة ، و چون در خطاب * ( اهْبِطُوا مِنْها جَمِيعاً ) * [1] ايشان را در نزول به عالم دنيا مشاركت دادند ، و اصل خلقت و نشأت ايشان آن بود كه حكم بطون بر ايشان غالب باشد ، لا جرم نقل ايشان از ملكوت آسمان به ملكوت زمين و دنيا و باطن آن مقدّر شد .
پس منزل و مقام ايشان در دنيا غيبى و بطونى آمد كمتر از غيب و بطون برزخ ميان دنيا و آخرت ، و لهذا احوال برزخ نيز بر ايشان پوشيده است ، چنان كه در حديث آمده است از قول جنازه كه « قدّمونى » در صالح ، يا قول او در غير صالح كه « يا ويلها أين تذهبون بي بها يسمع صوتها » يعنى : الجنازة كل شيء الا الثقلين ، و به سبب آن كه منزل و مقام ما ظاهر است و منزل و مقام ايشان به نسبت با ما غيب است ، لا جرم ما پيش ايشان ظاهريم و ايشان پيش ما غيبند ، تا ما ايشان را نمىبينيم به حسب غيبت صورت هوا و حقيقت صورت آتش كه نشأت خلقت ايشان از آن است ، از نظر ظاهر ما و ايشان اعنى ، جنّ با آن كه از نظر ما پوشيده‌اند و ما بر ايشان ظاهريم و مع ذلك ايشان نمىتوانند كه به صور ظاهر ما على العموم متعرّض شوند ، جز به امر و اذن مالك اعيان همه تعالى و تقدّس ، تا اگر ما در خانه در بنديم و سر اناء گشاده نگذاريم و سر مشك ببنديم ، ايشان را استطاعت گشادن نيست ، چنان كه در حديث آمده است .
پس حاصل الأمر آن است كه صور جنّ مباين صورت انس است در حسن و انس و بهجت و روح و راحت ، و نفوس ايشان از مواد اين صور كه ما به آن متلبّسيم ، مجرّد است ، و به محلى كه زمين و مكان ايشان است باطن محل و مكان ما از نظر ما پوشيده ، و لكن بعضى از ايشان چون خواهند خود را در صورتى كه مناسب حسّ ما بر ما اظهار كنند ، و لكن در حسن صورت كمتر از صور انسانى بل در صورى وحشت آميز ، ظاهر شوند ، مباين انس انس . پس اين خيالباز را مىبينى

[1] البقرة ( 2 ) آيهء 38 .

709