مىنمايند ، اعنى صور جنّيان به نفسهاى مجرّدى كه ايشان را است از اين صور مادى كه با بصر مدرك ما است كه آن نفسهاى ايشان در زمينى كه محلّ كينونت ايشان است از نظر ما ، پنهانند و آن صورتها را كه آن نفوس جنّيان به آن متلبّس شده ، بر تو ظاهر مىشوند ، از وحشتى و خسّتى كه با ايشان همراه است ، مباين و مخالف انسى است كه در صورتهاى آدميان موجود است ، زيرا كه جنّيان را با آدميان - لعدم المناسبة - انسى نخواهد بود ، و صور ايشان انيس آدمى نخواهد شد .
ببايد دانست كه مذهب اغلب محققان آن است كه هم چنان كه آدم - عليه السلام - پدر جملهء اناسى است و اصل صور ايشان ، ابليس نيز - لعنة الله - پدر و اصل جملهء جنّ است ، و چنان كه وصف آدم - عليه السلام - آن است كه حق تعالى فرموده است كه : * ( وَخَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَبَثَّ مِنْهُما رِجالًا كَثِيراً وَنِساءً ) * [1] ، وصف ابليس - عليه اللعنة - نيز كه دشمن و مقابل او است ، همين است و چنان كه حكم هدايت آدم - عليه السلام - شامل اولادش نيامد ، حكم كفر و غوايت ابليس - عليه اللعنة - نيز در عقبش عام نبود تا بعضى آدميان كافر شدند و بعضى جنّيان مسلمان ، و چون به حكم * ( خَلَقَ الإِنْسانَ من صَلْصالٍ كَالْفَخَّارِ وَخَلَقَ الْجَانَّ من مارِجٍ من نارٍ ) * [2] ، خلقت آدم آب و خاك بود و بنيت ابليس از آتش و هوا ، و آب و خاك در ظهور و تصوّر به صورت اتمّ و اكمل است ، لا جرم خلقت و صورت آدم و آدميان ، تمامتر و كاملتر آمد از خلقت و صورت جنّيان ، پس صور ايشان در كمال ، كمتر از صورت بنى آدم باشد ، و بهتر از صور حشرات و بهايم و لهذا چون بر كسى ظاهر شوند ، به واسطهء قوتى كه در نفوس بعضى از ايشان هست ، غالبا در صور موحش خسيس پيدا مىشوند ، لنقصانهم من حيث اصل خلقتهم في قبول كمال الظهور

[1] النساء ( 4 ) آيهء 1 .
[2] الرحمن ( 55 ) آيهء 14 - 15 .

708