جمع آورى ، تا از من به حسن متابعت ، حظَّى اوفر بيابى ، و آثار اين حضرت جمع من به تو برسد .
قوله : لا تجنح : اي لا تمل ، و منه قوله تعالى : * ( وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها ) * [1] . و جنح الليل : طائفة منه ، فكنّى هاهنا عن ظلمة الطبيعة .
< شعر > فدونكها آيات إلهام حكمة لأوهام حدس الحسّ عنك مزيلة < / شعر > دونكها و دونكه و دونك ، كلَّها استعملت في الحثّ و الإغراء ، و هي به معنى خذ . و الحكمة علم قد أحكم مبناه بدليل برهانيّ أو كشف عيانيّ .
پس بگير كه اين كه به نزد تو است ، آيتهاى وحى موجب دانش محقق و روشن ، اعنى اين علوم كه در اين قصيده به تقرير و تحرير آمده است ، و بناى اين علوم به كشف صحيح و وحى و شهود صريح سخت محكم است ، كه اين علوم مذكور هر وهمى و ظنّى را كه به تو و نفس تو و غير تو متطرّق مىشود ، از تصور و حس و قواى حسى ، چون و هم و خيال و مفكَّره و متخيّله و غير آن ، آن همه را اين علوم محقق ، زايل كننده است .
يعنى : هر علمى از اين علوم عقلى و نقلى كه به دست عموم خلق است و به وساطت قوا و مدارك ظاهر و باطن به نفس مىرسد ، هيچ از آن از ظلمت طبيعت و سرايت اثرى از احكام مزاج ، در اين قوا و حواس ظاهر و باطن خالى نمىتواند بود ، لا جرم اوهام و شكوك و شبهه‌هاى بىشمار ، به آن جمله راه مىيابد و غايت آن جز غلبهء ظنّى نمىباشد ، و هر چه يكى از اين علما و عقلا در مسأله تصوّر مىكنند ، و بر صحّت آن دليلها ايراد مىكنند ، كه آن دليلها هم مستنبط از اين نوع علوم مىباشد به مشاركت اين قوا و حواس ، از مفكَّره و غيرها ، حاصل گشته و غلبهء ظن و اطمينانى نزديك به يقين مر نفس اين مستدل را به آن دلايل حاصل آمده ، مىافتد كه بعد از مدتى همين مستدل را به قوت

[1] الأنفال ( 8 ) آيهء 61 .

676