هم در حضرت علم از حقايق كونى كه قوابل عالمند ، به صور استعدادات اصلى پيدا گشتند ، تا هر حقيقتى قابل ، به اين زبان استعداد خود ، از هر اسمى از اين اسمايى الهى مذكور ، كه نسبت او به وى تمامتر افتاده بود ، تقاضاى وجود و ظهور خود كرد ، و چون كمالات اين اسماى الهى مذكور نيز به ظهور آثار ايشان در اين قوابل بالوجود و الظهور ، متعلق بود .
لا جرم ، جملهء اسماى الهى به حضرت اين ائمّهء سبعه رجوع كردند ، و از ايشان امضاى حكم ايجادى را تقاضا كردند ، و اين ائمّهء سبعه به حضرت اسم الله كه صورت جمعيّت و اول اثر كلَّى آن مفاتيح غيب مذكور است ، به آن طلب بازگشتند و اسم الله ، از حضرت غيب و باطن خود كه حقيقت آن مفاتيح است ، به حكم آن تقاضاى اسما و حقايق ، در حكم ايجادى استمداد و استجازت نمود ، تا حينئذ حكم توجّه ايجادى از آن مفاتيح غيب مذكور ، در اين اسما و حقايق كه آثار ايشانند ، سايرا متنازلا سرايت كرد و كارستان ايجاد و اظهار عالم و آن چه در او است ، نظام يافت ، و هر صورتى از صور جواهر و أجسام او ، در مرتبهء أرواح و حس ، اسما و تعيّنات وجود شد و جملهء اعراض چون الوان و هيئات كه نظر حسّى ، جز به ايشان تعلَّق نمىگيرد ، همه صور صفات علم آمدند ، كه به واسطهء آن اسما و تعيّنات وجودى الهى ، ظاهر شده‌اند و اين جمله اسما و صفات الهى و كونى كه در همه عوالم جبروت و ملك و ملكوت ، ثابت و واقعند ، به أسرها آثار آن مفاتيح و آثار آثار ايشانند .
پس مىگويد : كه معرفت آثار اين مفاتيح و اعتبارات عينى مذكور كه عين آن آثار حقايق اين اسما و صفات الهى و كونى است كه گفته شد ، و معرفت سير و سرايت عين آن مفاتيح و اعتبارات در اين آثار و آثار آثار و هلمّ جراًّ ، در همه عالمها ، أعنى عالم جبروت اولا ، و ملكوت ثانيا ، و ملك ثالثا ، جمله به واسطهء علم به اين مفاتيح و حقايق ايشان حاصل مىآيد كه تا حقيقت آن مفاتيح را كما هو بدانند ، حقايق اين آثار و نسبت و اضافت هر يك به آن مفاتيح و كيفيّت سريان آن

567