يحييكم الله [1] سيراب گردد و زندهء حقيقى شود ، و حق تعالى ، ميان دل تو و ميان نفس تو و شهوات او حايل گردد و به خودى خودش متولَّى امور او شود و نگذارد كه هيچ شهوتى و حكم انحراف و كثرتى نفسانى گرد دل تو گردد ، چنان كه فرمود : * ( وَاعْلَمُوا أَنَّ الله يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِه ) * [2] و زينهار تا به حكم كسل نفس ، كار امروز را به فردا نيفكنى و موقوف داعيه و نهضت تمام كه در نفس تو پيدا آيد نباشى ، كه نفس تا در حال حجاب است آن نهضت [3] و داعيه دشوار دست دهد .
< شعر > و كن صارما كالوقت فالمقت في عسى و ايّاك علا [4] فهي اخطر علَّة [1] < / شعر > و بباش شمشير برّنده همچون وقت - أعني زمان حاضر - كه دشمن داشتن حق مر نفس تو را در گفتار اگر تو است ، و دور باش از آن كه گويى مگر من فردا چنين و چنين كنم ، كه اين كلمهء لعلّ خطرناكترين علَّتى است مر نفس را .
وقت به اصطلاح قوم تلبّس است به حالى كه شخص را از ماضى و مستقبل منقطع و بى خبر مىگرداند ، و در آن حال هر صفتى كه بر وى غالب است ، به وى مىنمايد و از صفات ديگرش جدا مىكند ، و آن همچون لمحه اى مىباشد . پس از اين جهت او را به شمشير نسبت كرده‌اند و گفته كه « الوقت سيف » يعنى حكم و سلطنت خود ، تمام ظاهر مىكند و زود از ميان مىگذرد ، چنان كه شمشير .
پس مىگويد كه تو حال را باش و كارى كه مىتوانى بى توانى بكن و چون هر حالى و زمانى حكمى دارد ، تو حكم اين زمان حاضر را از حكم زمان آينده جدا مىكن ، و ظاهر مىگردان و مىگذر و مگو كه حكم اين زمان را مگر در

[1] صارما : قاطعا . المقت : البغض . إياك : اى احذر . علَّا : اى لعلّ ، يريد ان البعض و اخطر مرض هو في ترجّى الشيء .
[1] آل عمران ( 3 ) آيهء 31 .
[2] الأنفال ( 8 ) آيهء 24 .
[3] . < شعر > خردمند از آن كس تبرّا كند كه او كار امروز فردا كند < / شعر >
[4] و إيّاك عليّ - خ ل - .

329