< شعر > ففي كلّ عضو في اقدام رغبة و من هيبة الإعظام ، إحجام رهبة < / شعر > پس در هر عضوى كه در من است ، پيش آمدن و حلقه در وصال زدن است از سر رغبتى به حكم تحقق من به مقام بسط و رجاء ، و باز از هيبت عظمت و جلال اطلاق و بى نهايتى او در تجليات او ، و خواطر رحمانى و قلبى من مرا امتناعى است از آن اقدام از سر ترسى به واسطهء تحقق من به مقام فيض خشيت .
الاحجام : الامتناع ، يقال : حجمته فأحجم ، من باب النوادر . مثل كببته فأكبّ .
< شعر > لفي و سمعي في آثار زحمة عليها بدت عندي كإيثار رحمة < / شعر > مر هان و گوش مرا در نفس من نشانه‌هاى انبوهى است بر معشوق كه پيدا شدند به نزد نفس من عين آن نشانه‌هاى رحمت ، همچون ايثار رحمت و شفقتى از دهان و گوش در حق نفس من به ياد معشوق .
يعنى : آثار دهان و گوش در نفس به واسطهء گويايى و شنوايى انفعالاتى است از ذكر و سماع نام و كلام معشوق و نغمات خوش كه اين جمله به سبب اتّصاف به صفت كثرت و انتشار از منشأ متكثّر ، مزاحم وحدت و تجلَّى معشوق و وحدت مجموعى محل آن تجلَّيند - أعني القلب - و چون دل من كه محل اين آثار است از تجلى جمال وحدانى به واسطهء آن خاطر رحمانى پر شده است ، پس اگر اين آثار مذكور به وى مىرسد تا انفعاليش از آن حاصل مىآيد ، حينئذ آن جمله بر معشوق و وحدت او كه دل از او پر است ، آثار زحمت و انبوهى مىباشند ، چه از كثرت منتشى مىشوند . پس هر چند آن آثار مذكور به نسبت با من موجب رحمت ترقى و التذاذند به نام و كلام معشوق ، امّا به نسبت با وحدت معشوق و محل وحدانى او آثار زحمت و انبوهيند .
< شعر > لساني ان أبدى إذا ما تلا اسمها له وصفه سمعي و ما صمّ يصمت [1] < / شعر >

[1] يعنى : لسانه و سمعه واحد حينما يبدى لسانه اسمها حين تلاوته ، و ان طرش السمع يصمت اللسان قوله ( س 3 ) : پيش آمدنى و . . . وصال زدني است - خ - .

292