نام کتاب : مشارق الدراري ( شرح تائية ابن فارض ) ( فارسي ) نویسنده : سعيد الدين سعيد فرغاني جلد : 1 صفحه : 29
قصيدهء تائيه وخمريه سر وكار داشته اند ، اين مطلب را بيان مىنمودند . از معاصران ابن فارض كه در عرفان وسلوك داراى مقام ومنزلت بوده اند وبا او ملاقات كرده ويا با او مصاحبت داشته اند ، چند نفر را مىتوان ذكر كرد ، از جمله شهاب الدين سهروردى صاحب « عوارف » . يكى ديگر از معاصران ابن فارض ، شيخ اعظم ابن عربى است كه بر كليهء معاصران خود ترجيح دارد وبعد از او مايه بحث واساس تحقيق ومدار أفادت در مدارس بزرگ تصوف ، افكار وعقايد وآثار اين شخصيّت ممتاز اسلامى است وبزرگترين تلميذ او ، صدر الدين قونوى افاضل طالب عرفان را به خود متوجه نمود و « فصوص الحكم » استاد خود را چندين دوره تدريس نموده وتلاميذ وشاگردان تلاميذ او ، تعليقات وشروح محققانه بر فصوص ابن عربى نوشتند ، وحوزه هاى عرفانى را در تصوف نظرى قبضه نموده وبهترين آثار از خود باقى گذاشتند وبه تدريج تحقيقات عرفانى در مباحث امور عامه والهيات به معناى أخص ومباحث نفس ونحوهء ظهور روح وكيفيت رجوع آن به حق اول وتحقيق در مقامات ومراتب نفس ، افكار فلسفى را تحت شعاع خود قرار داد ، وافكار عرفانى در حوزه هاى فلسفى جلوه خاص پيدا نمود ، وبعد از گذشت چند قرن صدر الدين محمد بن إبراهيم الشيرازي ، معروف به ملا صدرا وصدر المتألَّهين وصدر الحكماء وصدر المحققين در عالم معرفت ظاهر شد وجميع طرق فلسفى از مشائى واشراقى ورواقى را مورد دقت وتحقيق قرار داد وبا آن كه او حكيمى محقق وصاحب مكتب فلسفى است - ودر حكمت نظرى به طريق مشائيه وفلسفهء ذوقى طريقهء اشراقيه ، محقق بىنظيرى است ومكتب حكمت متعاليه را بدون پيروى از طريقه اى تأسيس نمود - آن چنان افكار عرفانى را محققانه تقرير نمود ومآخذ آن را از قرآن وسنت واحاديث وارد از طرق اهل بيت وعترت عليهم السلام ، نشان داد وروشن ساخت كه نزد شخص طالب معرفت ، طريقه عرفان بر ديگر مشارب ترجيح دارد ، واصولا درك كثيرى از مباحث اعتقادى از قبيل مباحث معاد واحوال انسانى در نشآت بعد از مرگ وكثيرى از مبانى مربوط به ملكوت اعلى - صعودا ونزولا - جز از طريق نبوت وولايت امكان ندارد ، لذا در « رسالهء سه اصل » فرمود : عقل نظرى در ادراك اين مسائل اعجمى ودر درك اوليات از مسائل نشآت بعد از موت ،
29
نام کتاب : مشارق الدراري ( شرح تائية ابن فارض ) ( فارسي ) نویسنده : سعيد الدين سعيد فرغاني جلد : 1 صفحه : 29