نام کتاب : مشارق الدراري ( شرح تائية ابن فارض ) ( فارسي ) نویسنده : سعيد الدين سعيد فرغاني جلد : 1 صفحه : 281
إسم الكتاب : مشارق الدراري ( شرح تائية ابن فارض ) ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 773)
پس هيچ حكمى و وصفى امتيازى در عشق ملايم نباشد ، و لذّت ادراك ملايم است و ذلَّت زوال احكام و اوصاف و احوال وجودى عاشق است از او و منقطع ديدن عاشق خود را از آن اوصاف و احوال . پس حينئذ لذت عشق جز در اين ذلَّت صورت نبندد و اگر نه عشق به مقتضياته مستولى بودى ، عاشق به خوارى و بى اعتبارى كى راضى شدى و اعتبار خود در آن كى ديدى . < شعر > فحالى بها حال بعقل مدلَّه و صحة مجهود و عزّ مذلَّة [1] < / شعر > پس حال من به واسطهء عشق حضرت معشوق آراسته است به عقل حيران كرده شده ، عشقى و صحّتى كه به بيمارى نسبت كنند و عزّتى كه از مذلَّت حاصل آيد . التدليه : ذهاب العقل من الهوى ، يقال : دلَّهه الحبّ ، أي حيّره و أدهشه . يعنى : چون عشق به كلَّى نهاد مرا فرو گرفت ، و در نفس و مزاج من اثر تمام كرد و جملهء صفات و قواى روحانى و جسمانى مرا ضعيف يا مستهلك گردانيد ، لا جرم اكنون اگر كسى اندك مايه عقلى و تمييزى به من مضاف بيند ، آن عقل و تمييزى باشد كه به مدهوشى شيفتهء حيرانى كه وقتى حركتى مناسب عقل از او صادر شود ، بى قصد و ارادت او اضافت كنند و اگر نيز صحّتى در مزاج من مشاهده افتد همچون اندك مايهء انتعاشكى باشد كه ناگاهى در بيمارى عظيم سخت پيدا آيد ، تا به ناله تواند پرداخت و اگر نيز عزّتى به من مضاف باشد ، آن عزّتى باشد كه در اين مذلَّت مذكور مندرج بود ، نه عزّتى كه در نظر كسى آيد ، چه مرا هيچ صفتى و قوّتى روحانى و نفسانى ، از عقل و ادراك و غيره نمانده است كه در نظر آيد و موجب عزّت من شود به نزد كسى . < شعر > اسرّت تمنّى حبّها النفس حيث لا رقيب حجى سرّا لسرّي و خصّت [2] < / شعر > پنهان بگفت ظاهر نفس من با سرّ وجودى من كه در باطن او مركوز است ،
[1] الحالي : المتزين . المدلة : الذي حيّره الحب . المجهود : ذو الجهد ، و هو التعب الشديد . [2] اسرّت : كتمت . الحجى : العقل . خصّت : اى اختارت لنفسها ما فعلته من الكتمان .
281
نام کتاب : مشارق الدراري ( شرح تائية ابن فارض ) ( فارسي ) نویسنده : سعيد الدين سعيد فرغاني جلد : 1 صفحه : 281