حال و وجد را گم مىكردم ، آن فقد مثبت منى من شد و منى من ، خود حجاب و مانع ظهور تجلى حضرت معشوقى مىبود ، لا جرم در اين حال كه حال من بر اين نسق بود ، با حضرت معشوق گفتم : كه چون من در هر دو حال - وجد و فقد - از وصل تو لذتى و حظَّى نمىتوانم يافت ، و اينك عشق تيغ فنا آخته است و همگى مرا فانى خواهد كرد و چون من به كلَّى فانى شده باشم ، از وصل تو لذت و حظَّ كجا توانم برگرفت ؟
پس من از اين ضربت بى محاباى عشق ، به تو پناه مىآورم پيش از آن كه عشق مر آن بقيّتى را از من و سمع و بصر من كه به آن بقيّت مر وصال ترا و تجلَّى جمال بر كمال ترا از بهر خود و لذت خودم توانم ديد ، به كلى فانى گرداند ، مرا يك نظر متلفّت و مودعى ببخش كه ترا ببينم و در عقب آن نظر به يكبارگى آن لذت و ادراك خود را وداع مىكنم و به كلى متوجه عالم فنا مىشوم ، و به آن طرف فناى حقيقى مىروم و از سر حسرت به قفا مىنگرم ، چه همچنان كه آن مودّع كه متعرّض فراق احباب و اصحاب است ، مىرود و به ديدار دوستان التفات عظيم مىنمايد و از آن نظر متلفّت ، زواده اى بر مىگيرد و مىگذرد و مىرود ، من نيز به آن ديدار و لذت از آن عظيم نگرانم ، مرا نظرى متلفّت ببخش تا به كلَّى هستى خود را وداع كنم و به فنا روم .
و اما تقرير وجه دوم كه « بقيّة » هم مفعول هبى و هم مفعول يفنى باشد ، آن است كه در آن حال مذكور ، با حضرت معشوق گفتم كه چون وجد آثار تو از عين من ، اثرى نمىگذارد ، وجدان ديدار تو از من بقيّتى كجا خواهد گذاشت كه به آن بقيّت از ديدار تو برخوردار توانم شد ؟ پس هم تو مرحمتى فرماى و در حال تجلى بقيّتى از هستى من به من ببخش ، پيش از آن كه عشق آن بقيّت را با همگى هستى من فانى گرداند ، تا من به آن بقيّت مر ترا ، از براى خود و لذت و راحت خودم ببينم ، ديدن كسى كه در وقت وداع به ديدن و لذت آخرين از ديدار دوستان ، عظيم نگران باشد و مىرود و از پس مىنگرد .

198