ضرورى آمد ، پس از اين جهت هر رسولى و نبيّى ، شريعتي وضع كرد كه او با امّتش به ملازمت و متابعت آن شريعت به حقيقت آن اسم كه سلطان ايشان است راه برند و احكام و آثار او را به صورت كمال اظهار كنند و به آن واسطه ، خود به كمال مطلوب برسند و متحقق شوند ، و آن چه گفته‌اند كه انبيا واضعان صورند ، به ازاى معانى ، مراد صور شرايع است كه به ازاى حقيقت اعتدالى كه آيينهء اسماى الهى است ، وضع كرده‌اند .
فصل پس چون به واسطهء واضعان اين صور و بعثت ايشان به تأييد كتب الهى ، سير آن تجلَّى اول به مفاتيح غيب مذكور ، از حيثيّت آن برزخيّت الوهى كه ظاهر آن برزخيت كثرتى است و تحقّقش به كمال اسمايى به طريق تفصيل ، به تمام و كمال رسيد ، آن گاه همان تجلَّى اول به كليّته و جملته و احديّت جمعه به مفاتيح الغيب المذكورة از حيثيّت باطن آن برزخيّت كه كنايت از وى مقام « أَوْ أَدْنى » آمده است ، باز توجه كرد كه ظاهر شود تماما به اجماله و اشتماله على جميع الأسماء الكليّة و الجزئيّة بأحكامها و كمالاتها و خواصها و اندراج الجميع فيه . پس حكم آن ميل اصلى و حركت حبّى و انگيزش عشقى در جملهء اين اسماى كلى و جزئى و مظاهر روحانى و مثالى و حسّى ايشان از حيثيّت آن تجلى اول و مفاتيح غيب و باطن برزخيّت سارى شد ، تا همه من حيث كمالاتها الحاصلة لها في سيرها الأول التفصيلي و الرجوع الى أصلها ، اولا به توجّهات و اجتماعات خود على اكمل وجه ، و ثانيا به اجتماعات و توجهات مظاهر روحانى ، و ثالثا به توجهات و اجتماعات مظاهر مثالى ، و رابعا به توجهات و اجتماعات مظاهر حسّى خود ، به اوضاع و تشكَّلات مناسب فلكى و اتصالات كوكبى من حيث شرفها و أوجها و صعودها ، اقتضاى تعيين مزاجى كردند ، في أعلى درجات الاعتدال و انهى مقامات الوسطيّة و الكمال ، كه آن مزاج قابليّت آن داشت كه آيينه و مظهر آن تجلى اول مذكور شود به كليّته .

173