قيامت [1] ، و ناسزاهاى [2] عاصيان را سزا دهد ، و باز به صفت رحمن [3] ظهور كند ، و بر همه ببخشايد . و قرآن شاهد اينست [4] كه : « يا أَبَتِ إِنِّي أَخافُ أَنْ يَمَسَّكَ عَذابٌ من الرَّحْمنِ » يعنى رحمن به صورت منتقم برآيد و ترا عذاب كند ، و إلَّا رحمن در حالت تجلَّى وى به رحمانيّت عذاب نكند .
اما بحثى كه شيخ [5] در بيان ولايت [6] مطلقه و ولايت مقيّده كرده است ، در باب ثالث عشر و رابع [7] عشر و خامس عشر از فتوحات مكَّى ، مضمون آن اينست كه ولايت دو قسم است : مطلقه و مقيّده . و اين [8] ولايت مطلقه صفتى است از صفات إلهيّت كه [9] « وَهُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ » ، و مظهر آن عيسى است - عليه السلام - كه ختم ولايت به وى شود ، و اوليت [10] به آخريّت پيوندد ، و صفت به موصوف حقيقى ، خاص شود و ولايت مقيّده هم صفت إلهيست [11] از آن روى كه مقيّد و مستند [12] است به اولياء و انبياء ، و قيام [13] آن مقيّده به آن مطلقه است ، به واسطهء فيض ، كه از مطلق ولايت احديّت به اشخاص انبياء مىرسد . و آن مطلقهء كليه در مقيّده جزويّه [14] به وجهى جزوى ظهور مىكند . ظهور آن در مقيّده [15] به حسب مرتبهء صاحب آنست . پس ولايت مقيّدهء محمدى اتمّ و اكمل [16] همه آمد ، زيرا كه او ، مهتر و بهتر ساير أنبياء و رسل بود ، و ولايت انبياء در تحت نبوت و ولايت محمّديست [17] و ولايت اوليا در تحت ولايت انبياست [18] . زيرا كه ايشان اكملاند از اوليا [19] .

[1] د ، س : « در قيامت » ندارد .
[2] د : ناسزاهاى .
[3] د ، س : رحمت تجلى كند .
[4] د ، س : اين معنى است .
[5] د ، س : شيخ قدس اللَّه سره .
[6] س : در بيان ولايت مقيد كرده است .
[7] س : « رابع عشر » ندارد .
[8] د ، س : « و اين » ندارد .
[9] د ، س : « كه » ندارد .
[10] س ، د : و آخريت به اوليت .
[11] د ، س : الهى است .
[12] س : مستندست .
[13] د ، س : و قوام اين .
[14] د ، س : جزئيّه .
[15] د ، س : در مقيّد .
[16] س : اكمل در تحت نبوت همه آمد .
[17] س : « محمديست » ندارد .
[18] د ، س : انبيا است .
[19] د ، س : « از اوليا » ندارد .

83