علم [1] قديمست . و لكن [2] تعلق او به أشياء حادث است ، و غرض او ازين آنست كه حدوث ، صفت حق نباشد . و اين [3] قول متكلَّم وجهى نيكوست ، و به نظرى [4] فكرى ازين أعلى نتوان گفت ، و اگر نه آن بودى كه متكلَّم اثبات آن مىكند كه علم صفتى زايده [5] است بر ذات ، تا گويد كه تعلق صفتيست [6] مر علم را نه آن كه صفت ذات [7] است ، متكلَّم محقق بودى ، و محقق به اعتبارى صفت [8] عين ذات مىداند ، و به اعتبارى غير .
چرا كه سريان حق در مراتب وجود مشاهده مىكند و مىداند كه در كثرات ، كه مثبت وجود اغيار [9] است ، همه اوست كه در مظاهر [10] متعدده متجلى گشته .
* متن ثمّ نرجع الى الأعطيّات فنقول : إنّ الأعطيّات إمّا ذاتيّة أو أسمائيّة . فأمّا المنح و الهبات و العطايا الذّاتيّة فلا تكون ابدا إلَّا عن تجلّ [11] إلهىّ . و التّجلَّي من الذّات لا يكون أبدا الَّا بصورة استعداد المتجلَّى له [12] و غير ذلك لا يكون . فإذن المتجلَّى له ما رأى سوى صورته في مرآة الحقّ * شرح يعنى چون حق - عزّ شأنه - از ذات خود به بنده تجلى كند ، آن تجلى به مثابت آينه بود برابر شخصى تا چنانچه صورت شخص بود ، از خوبى و زشتى [13] ، در آينه نموده [14] شود .
* متن و ما رأى الحقّ و لا يمكن أن يراه مع علمه أنّه ما رأى

[1] د : علم حق .
[2] س : ليكن .
[3] د : آن .
[4] د ، س : و به نظر .
[5] س : زايدست .
[6] س : صفتى است .
[7] د ، س : ذاتست .
[8] د : صفت را .
[9] س : اعتباريست .
[10] د : ظاهر متعده .
[11] و : تجلَّى .
[12] د ، س : له غير .
[13] س : روشنى .
[14] س : نمىشود .

72