ابليس از عالم ، پس مربوب آدم باشد ، چگونه إضلال آدم [1] توانست كرد ؟ گوييم :
همچنانچه [2] در تسويه و تركيب آدم ، طبايع و خواص است كه مادهء اقامت بدن اوست ، و چون به مقتضاى تقلَّب [3] مزاج يكى [4] ازين طبايع و خواص غالب مىشود ، سبب مرض [5] و وجع انسان مىگردد همچنين حقيقت اسم مضل بود كه در آدم غلبه كرد و سبب إضلال او شد در صورت شيطانى [6] . و اشارت « فَلا تَلُومُونِي وَلُومُوا أَنْفُسَكُمْ » شاهد اينست .
* متن فأنشأ صورته الظَّاهرة من حقايق العالم و صوره ، و أنشأ صورته الباطنة على صورته - تعالى - * شرح مراد از « صورة [7] الظَّاهرة » إبداع جسم او باشد كه آن مركَّب است از عناصر اربعه ، چنانكه تركيب عالم كون و فساد است و مراد از « صورة [8] باطنة » قواى روحانى . يا مراد از صورت ظاهره جسم و روح آدم باشد ، كه آن صورت موجودهء وى است [9] در خارج و عالم عبارت از ملك و ملكوت [10] است . و غرض [11] از صورت باطنه ، صورت موجودهء ويست در علم حق كه عين [12] ثابته عبارت از آن [13] است ، و متّصف است به اسماء و صفات . يا خود انشاى صورت باطنهء [14] آدم ، بر صورت باطنهء حق بود - عزّ [15] شأنه - كه آن حقايق اسماى الهيّه [16] است . و چون ظهور حقيقت در خارج [17] به واسطهء صورت [18] است ، اطلاق صورت بر اسماء و صفات

[1] د ، س : آدم كرد .
[2] د ، س : همچنان كه .
[3] د ، س : تغلَّب .
[4] س : يك .
[5] س : مرض .
[6] د ، س : شيطان .
[7] د ، س : صورت ظاهره .
[8] د ، س : صورت باطنه .
[9] د ، س : ويست .
[10] د ، س : ملكوتست .
[11] د : « و غرض . . . ويست » ندارد .
[12] س : عين عبارت .
[13] د ، س : آنست .
[14] س : باطنهء حق بود .
[15] د ، س : تعالى شأنه .
[16] د : الهى است .
[17] س : در خارج عالم .
[18] د ، س : صورتست .

53