فإنّ كلّ جزء من العالم دليل على أصله الَّذي هو ربّه فافهم .
* شرح يعنى چون هر جزوى از اجزاى عالم دليلست بر اصل او ، كه ربوبيّت تربيت او مىكند ، و هر اسمى از اسماى الهى تربيت چيزى از عالم مىكند [1] ، و محمّد - عليه السّلام - خليفهء حق و مظهر اسم الله است پس وجود وى دليل بود [2] بر اصل كه ربّ الأرباب است .
* متن فإنّما حبّب إليه النّساء ، فحنّ إليهنّ لأنّه من [3] باب حنين الكلّ إلى جزئه .
* شرح يعنى أنّ [4] كلَّيّة الكلّ لا يكون إلَّا بالجزء [5] ، إذ الكلّ بالجزء كلّ ، فهو حنين الشّىء إلى نفسه .
* متن فأبان بذلك عن الأمر في نفسه من جانب الحقّ في قوله [6] في هذه النّشأة الإنسانيّة العنصريّة « وَنَفَخْتُ فِيه من رُوحِي » .
* شرح يعنى چون حنين محمّدى به جانب نساء ، حنين [7] كل است به جانب جزو [8] پس به اين ميل و محبّت ظاهر گردانيد حقيقت حال كه محبّت از جانب حق با خلق از رابطه ايست كه در نشأت عنصريّت [9] ، به حكم « وَنَفَخْتُ فِيه من رُوحِي » در آن مودّع فرمود تا بدانند كه انسان [10] از آن حضرت بيگانه نيست ، بلكه [11] نسبت جزو به كلّ و اصل به فرع دارد [12] هر آينه جزو به كلّ مايل بود چنان كه اصل به فرع

[1] د : مىكنند .
[2] س : باشد .
[3] د : من حنين .
[4] د ، س : آن كليّت .
[5] س : بالجزء كلّ .
[6] د : في قوله تعالى .
[7] د : حين .
[8] د ، س : جزء .
[9] د ، س : عنصرى .
[10] د : انسان حضرت مكانت نيست . س : از حضرت . . .
[11] د : بلكه نسبتى كه جزء به كلّ و اصل دارد .
[12] س : و هر آينه .

508