فيه الاشتراك باشد » . امّا بسيط را [1] تعريف جز به لوازم بيّنه نتوان كرد . و فرعون با آن كه [2] به حقيقت جواب عارف بود ، به جهت ابقاى منصب شناعت آغاز كرد كه « إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ » . يعنى حقيقت حق بر وى پوشيده است . رسولى كه حقّ را نداند چگونه دعوت كند . و سؤال فرعون [3] را اگرچه علما غير صحيح مىدارند [4] ، امّا نزد اهل حقّ [5] صحيح است ، زيرا چه سؤال از ماهيّت ، سؤال باشد از حقيقت مطلوب . و لازم نيست كه [6] هر چه او را جنس نباشد او را حقيقتى نباشد . و چون اين حقيقت [7] نه از آن حقايق است كه « يقع فيه الاشتراك » ، پس در تعريف او به جنس و [ به ] فصل حاجت نباشد .
* متن و هنا [8] سرّ كبير ، فإنّه أجاب بالفعل لمن سأل [9] عن الحدّ الذّاتىّ ، فجعل الحدّ الذّاتىّ عين [10] إضافته إلى ما ظهر به من صور العالم ، او ما ظهر فيه من [11] صور العالم . فكأنّه قال له في جواب قوله « وَما رَبُّ الْعالَمِينَ » - قال - الَّذي يظهر فيه صور [12] العالمين من علو - و هو السّماء - و سفل [13] و هو الأرض « إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِينَ » او [14] يظهر هو بها . فلمّا قال فرعون لأصحابه « إِنَّه لَمَجْنُونٌ » كما قلنا في معنى كونه

[1] د : را جز به لوازم بيّنه تعريف . . .
[2] س : با آن كه حقيقت جواب .
[3] س : فرعون اگرچه .
[4] س : مىدانند .
[5] س : اهل من . د : صحيح است و لازم نيست كه . . .
[6] س : حقيقت او را نباشد او را حقيقتى نباشد .
[7] س : حقيقت از حقايق . . .
[8] س : و هنا سه كبير .
[9] س : سايل .
[10] د : عن اضافته .
[11] س : من الصور العالم .
[12] س : صور من علو .
[13] د : و من سفل .
[14] و ، س : فلمّا قال .

491