مىآورد ، در محلى كه او را اتّساعى و مجالى [1] بود ، چه دليلها انگيزد ، و ممكن [2] كه در واقع چنان نباشد . و اعقل خلق انبيااند ، و بأكمل حال از حضرت الهيّت خبر دادند به چيزى چند كه عقل به خود ادراك آن نمىتواند كرد ، بلكه آن را محال مىدارد .
و صاحب تجلَّى چون [3] از تحت غلبهء تجلَّى بيرون آيد ، آن چه از تجلَّى يافته باشد [4] ، به ميزان عقل قياس كند اگر مشهود او مغاير عقلست [5] در حيرت افتد ، و اين [6] محل ابتلاست . اگر اين شاهد عبد رب است عقل را رد كند ، و به حكم و مقتضى تجلَّى عمل كند ، اگرچه مخالف عقل بود و اگر عبد عقل است تجلى [7] را به مقام عقل فرود آورد [8] ، و آن را تأويلى [9] كند موافق عقل . چون علماى ظاهر كه چون آيتى يا خبرى يافتند كه دالَّست [10] بر معانى فوق ، طور [11] عقل آن را تنزيل كردند به مرتبهء عقل ، و به تأويل آن مشغول گشتند . و اگر صاحب كشف از آن معانى خبر [12] دهد ، اگر سامع از اتقاى [13] علماست گويد « ممكن كه مراد اين باشد ، امّا [14] اعتماد را نشايد » ، و اگر از اشقى بود [15] ، آن موحّد را ملحد و زنديق خواند .
* متن و هذا لا يكون إلَّا ما دام في هذه النّشأة الدّنيويّة [16] محجوبا عن نشأته [17] الأخرويّة في الدّنيا . فإنّ العارفين يظهرون هنا [18] كأنّهم في الصّورة الدّنيا [19] لما يجرى عليهم [20] من أحكامها ، و الله - تعالى - قد حوّلهم

[1] د ، س : مجال .
[2] س : و ممكن در واقع .
[3] س : چون كه .
[4] د ، س : يافته بود .
[5] س : عقل است .
[6] س : و اين ابتلاست .
[7] و : مجلى .
[8] و : آيد .
[9] د ، س : تأويل كند .
[10] د ، س : دال است .
[11] د ، س : ظهور عقل .
[12] د ، س : خبرى دهد .
[13] و : اتقى . س : از تقى .
[14] س : « امّا » ندارد .
[15] س : « بود » ندارد .
[16] و ، د ، س : الدنياويّة .
[17] و ، د ، س : عن نشأة .
[18] د : هاهنا
[19] و : الدّنياويّة .
[20] د : عليه .

439