* شرح يعنى حقيقت كلمه در عقل بذاتها موجود [1] است در هر موصوفى [2] . و به تعدّد موصوفات متعدّد نمىشود [3] ، همچون حقيقت انسانيت كه در هر فردى از افراد موجودات [4] است ، قطعا متعدّد و متكثّر نمىشود . پس آن حقيقت كليّه نيز هميشه [5] در عقل موجود است .
* متن و إذا كان الارتباط بين من له وجود عينىّ و بين من ليس له وجود عينىّ قد ثبت ، و هي نسب [6] عدميّة ، فارتباط الموجودات بعضها ببعض أقرب أن يعقل لأنّه [7] على كلّ حال بينها [8] جامع و هو الوجود العيني و هناك فما ثمّ [9] جامع . و قد وجد الارتباط بعدم الجامع فبالجامع أقوى و أحقّ .
و لا شكّ أنّ المحدث قد ثبت حدوثه و افتقاره إلى محدث أحدثه لإمكانه لنفسه . فوجوده من غيره ، فهو مرتبط به ارتباط افتقار . و لا بدّ أن يكون المستند اليه واجب الوجود لذاته غنيّا في وجوده بنفسه غير مفتقر ، و هو الَّذي أعطى الوجود بذاته [10] لهذا الحادث فانتسب اليه .
* شرح اين همه روشن است .
* متن و لمّا اقتضاه لذاته كان واجبا به .
* شرح ضمير در « اقتضاه » شايد كه راجع باشد به واجب [11] و شايد كه راجع

[1] س : موجودست .
[2] س : صورتى .
[3] د ، س : نمىگردد .
[4] س : موجودست .
[5] س : در عقل هميشه موجودست .
[6] س : نسبة .
[7] س : لأنها .
[8] د : بينهما .
[9] د ، س ، و : ثمه .
[10] د : لذاته .
[11] د : به حادث . . . به واجب .

43