* شرح يعنى حق - جلّ و علا - صفت مىكند با ما از آن چه رفت بر ملايكه ، تا ما باز ايستيم [1] و رعايت أدب با حضرت [2] عزّت بياموزيم ، و هر چه مقيد [3] فهم ما شده باشد آن را محل دعوى نسازيم . فكيف آن كه در دعوى در اطلاق بگشاييم ، و دانسته و نادانسته را محل دعوى بسازيم [4] ، و آن چه حال ما نباشد و ندانيم ، گوييم كه آن [5] را مىدانيم كه [6] جز رسوايى از چنين دعوى نخيزد .
* متن ثمّ نرجع إلى الحكمة ، فنقول : اعلم أنّ الأمور الكلَّيّة و إن لم يكن لها وجود في عينها فهي معقولة معلومة بلا شكّ في الذّهن ، فهي باطنة لا تزول عن الوجود العينىّ [7] .
* شرح بدان كه امور كليه كه آن حقايق ، لازمهء طبايع موجوده در خارج [8] است ، مثلا حيات [9] و علم و قدرت و ارادت ، از امور عقليّه است كه عينى ندارد ، يعنى اشارت [10] حسى به وى نرسد تا توان گفت كه اين حيات است و آن علم است بلكه وجود ايشان وجود عقلى است بى شك ، و صفت [11] باطنيّه دارد . و آن [12] معقول از وجود عينى در خارج هيچ انفكاك [13] ندارد ، زيرا [14] كه از جملهء لوازم اعيانند ، و ميان لازم و ملزوم جدايى محال است ، و كليه [15] آنست كه ، نفس تصور معنى او مانع از وقوع شركت نباشد و اين كليّات مثل حيات و قدرت و علم ، من حيث هي هي مع قطع النّظر عن إضافتها إلى الحقّ [16] او الى الخلق ، حقايقىاند

[1] د : بازايستم .
[2] د : با حضرت بياموزيم .
[3] د ، س : مفيد .
[4] د ، س : سازيم .
[5] س : كه از اميدانيم .
[6] د ، س : بجز .
[7] و : الغيبى العيني . س : لا يزول . ع : لا تزال .
[8] د : در خارجست .
[9] د ، س ، و : حيوة .
[10] د : إشارة .
[11] د ، س : وصف باطنيه دارد .
[12] د ، س : و اين معقول باطن .
[13] د ، س : انفكاكى .
[14] د ، س : چرا كه .
[15] د ، س : و كلى .
[16] د ، س : و .

37