« أَتَجْعَلُ فِيها من يُفْسِدُ » ؟ ليس [1] إلَّا النّزاع . يعنى موجب [2] النّشأة هو النّزاع و هو عين ما وقع منهم في الاعتراض فما قالوه في حقّ آدم هو [3] عين ما هم فيه مع الحقّ ، و الاعتراض على الله [4] عين النّزاع [5] ، و جرح [6] آدم عين سفك دمه لأنّه طلب عدم خلقه و إيجاده بدان كه نزد محققان آنست كه طاعنان در شأن آدم ، ملائكهء ملكى [7] بود از جنّ و شياطين نه ملايكهء ملكوتى و جبروتي . و در آيت « إِنِّي جاعِلٌ في الأَرْضِ خَلِيفَةً » اشارتيست بدان كه طاعنان [8] در شأن آدم ، ملايكهء ارضى بودند [9] نه علوى . زيرا كه طعن و مضادّت از كسى صادر شود ، كه در معرض آن منصب باشد ، فافهم .
ديگر آن كه شهوت و غضب به قول حكيم ، دو ملكند از ملايكهء ارضى ، كه بر نفس ناطقه غالب شده‌اند ، و او را أسير فعل خود كرده و [10] به صفت « امّارة بالسّوء » برآورده ، و سفك دماء و فساد - كه از قواى جسمانى [11] است از ايشان [12] صادر مىشود . پس في الحقيقة فساد و سفك [13] دماء ، فعل آن دو ملك ارضى باشد ، و ايشان در عين آنند و نمىدانند .
* متن فلو عرفوا نفوسهم لعلموا ، و لو علموا لعصموا .
ثمّ لم يقفوا مع التّجريح حتّى زادوا [14] في الدّعوى بما هم عليه من التّسبيح و التّقديس .
* شرح يعنى اگر ملايكه ذات و صفات [15] خود بشناختندى ، آن چه لازم ذات

[1] د : و ليس هذا الَّا .
[2] د ، س : موجب الفساد .
[3] س : و هو .
[4] د ، س : اللَّه انّه .
[5] د : الزاع .
[6] د : ألف و جرح .
[7] د ، س : بودند .
[8] س : طاعنان ملايكه ارضى .
[9] د ، س : بوده‌اند .
[10] س : وصفت .
[11] د ، س : جسمانيست .
[12] س : ازو .
[13] د : فسك .
[14] و : زاد .
[15] د : ذات و حقيقت . س : ذات و حقيقت بشناختند .

35