است ، و ضعف و عجزش ذاتى ، و از آن روى كه عيناند ، به حسب وجود هويّت ساريه در همه قوت است و ضعف نيست [1] بلكه ظهورات [2] به حسب مراتب ، كه ازين طرف ضعف مىنمايد و نيست .
* متن و ما بعث نبىّ إلَّا بعد تمام الأربعين و هو تمام [3] أخذه في النّقص و الضّعف . فلهذا [4] قال « لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً » مع [5] كون ذلك يطلب همّة مؤثّرة .
* شرح اشارت است بدان كه مراد از قوّت ، همّت مؤثّرهء [6] روحانيست ، و تأثير [7] و استيلاى آن بعد از انقضاى چهل سال از نشأت [8] عنصرى بود [9] . زيرا كه اين مدّت استيلا [10] و غلبهء قوت عنصريست [11] بعد از اين مدت هر چند نشأت [12] عنصرى كمتر مىشود ، قوت نشأت روحانى زيادت مىشود . و قوله تعالى « لِكَيْلا يَعْلَمَ من بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئاً » اشارت است به غناى [13] قابليّت إلهى [14] كه علم به سبب آن در خارج ظاهر مىشود ، نه آن [15] كه بر نفس ناطقه جهل طارى مىشود .
* متن فإن قلت و ما [16] يمنعه من الهمّة المؤثّرة و هي موجودة في السّالكين من الأتباع ، و الرّسل اولى بها ؟ قلنا صدّقت : و لكنّ

[1] س : هست .
[2] د ، س : ظهورات است .
[3] د ، س ، ع : زمان .
[4] د : فلذا .
[5] س : بعد . و : « مع كون ذلك » ندارد .
[6] د ، س : مؤثر روحانيت است .
[7] س : تأثر .
[8] د : نشاء .
[9] س : بودند كه اين . د : زيرا كه آن .
[10] س : استعلا .
[11] س : عنصريّت است .
[12] د : نشاء .
[13] د : بفناء .
[14] س : الَّتي .
[15] س : بدان كه .
[16] د : فما .

293