الرّبوبيّة على الحقيقة و الاتّصاف إلَّا عين هذه الذّات .
* شرح يعنى مرتبهء الوهيّت و ربوبيّت ، از جهت ظهور خود ، مقتضى محلّ ولايت و مقرّ تصرف خويشند ، و آن عالم [1] است بأسره كه مألوهست [2] ، و از [3] أجزأ و تفاصيل عالم كه مربوبست . و تحقّق [4] اين دو مرتبه موقوفست به تحقّق [5] اين دو محل ، تقديرا و وجودا . امّا وجود حق من [6] حيث هو هو مستغنى است از عالم و ما فيه .
* متن فلمّا تعارض الأمر بحكم النّسب ورد في الخبر ما وصف الحقّ به نفسه من الشّفقة على عباده . فأوّل ما نفّس عن الرّبوبيّة بنفسه المنسوب إلى الرّحمن بإيجاده [7] العالم الَّذي تطلبه الرّبوبيّة [8] بحقيقتها و جميع الأسماء الإلهيّة . فيثبت من هذا الوجه أنّ رحمته وسعت كلّ شيء فوسعت الحقّ ، فهي أوسع من القلب أو مساوية له في السّعة . هذا [9] مضى .
* شرح مىخواهد كه اثبات كند كه [10] آن چه پيش گفته شد [11] ، به لسان خصوص [12] ، كه چنانچه راحم است مرحوم نيز هست ، اما به حسب اعتبارات [13] . و چون نزد عارف ، حق عين همهء اشياست ، از اشارت « رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ » معلوم مىشود كه خود را در رحمت خود گنجانيد . و چون قلب نيز همين سعت دارد كه : « ما

[1] س : عالم بأسره .
[2] د ، س : مالوه است .
[3] د ، س : و أجزأ . . . مربوب است .
[4] س : و تحقّق اين دو محل تقدير .
[5] د ، س : به تحقيق .
[6] س : من هو هو .
[7] د ، س ، و : بايجاد .
[8] س : « الربوبيّة » ندارد .
[9] و : و معنى « هذا » .
[10] س : « كه آن چه » ندارد .
[11] س : بود .
[12] س : خصوص چنانكه .
[13] س : ازين كلمه دو باره به دو صفحه قبل بر مىگردد و از « از آن طلب اسماى الهى است » تكرار مىكند .

271