* شرح و [1] هر يك ازين قواى روحانى ، چه در نشأت انسانى ، و چه در عالم جنانى [2] ، به ذات خود محجوبند [3] ، كه ، از خود فاضلتر چيزى نمىدانند .
* متن و أنّ [4] فيها ، فيما تزعم ، الأهليّة لكلّ منصب عال و منزلة رفيعة عند الله ، لما عندها من الجمعيّة الإلهيّة .
* شرح اين جمله را سه اعتبار است : يا جملهء ابتدائيّه بود و « أنّ » در وى مكسور [5] بايد يا حاليّه يا عطف است بر « افضل من ذاتها » ، و « أنّ » در وى مفتوح بايد ، و ضمير در « فيها » و « لما عندها » به همه حال عايد به نشأت باشد و فاعل « تزعم » هم ضميرى راجع به وى ، و « ما » در « فيما تزعم » مصدريّه است . به تقدير [6] جملهء ابتدائيه ، مراد آن بود كه ، حقّا كه در نشأت انسانيت اهليت مناصب عليّه [7] و مراتب عليّه هست ، چنانچه در زعم اوست كه نزد اوست جمعيّت الهى و به تقدير جملهء حاليّه چنين بود ، كه ، حال آنست كه درين نشأت انسانيّت اهليّت منصب رفيع هست چنانچه در زعم اوست بر آن چه دارد از جمعيّت الهيّت و به تقدير عطف چنان بود ، كه هر قوّتى از قواى روحانى محجوبند [8] به نفس خود ، و نمىداند [9] كه در نشأت انسانى [10] اهليّت منصب [11] عالى هست . و در بعضى نسخ است كه : « و ان فيها فيما تزعم الأهليّة » يعنى درين نشأت انسانى چيزى [12] است كه دعوى اهليّت و منصب [13] عالى مىكند .
* متن ممّا يرجع من ذلك إلى الجناب الإلهيّ ، و إلى جانب حقيقة الحقائق ، و في النّشأة الحاملة لهذه الأوصاف إلى ما تقتضيه [14] الطَّبيعة

[1] س : و فرمود كه هر يك .
[2] د ، س : در عالم كيانى .
[3] د ، س : محجوبند .
[4] س : و لأن .
[5] س : مكسوره .
[6] د ، س : پس به تقدير .
[7] س : عاليه .
[8] د ، س : محجوبند .
[9] د ، س : نمىدانند .
[10] د : انسان .
[11] د : منصبى .
[12] د ، س : چيزيست .
[13] س : منصبى .
[14] د ، س : يقتضيه .

26