* شرح [1] يعنى چون او - تعالى - عين الأشياست [2] ، پس هر چيز را كه حدّ گفته شود ، آن حد حق را بود ، از آن جهت كه او ساريست در حقايق مسبوقه به زمان ، كه آن مخلوقات است و در حقايق غير مسبوقه به زمان كه مبدعات [3] است . و اگر نه اين سريان حق بودى ، هيچ موجود را وجود نبودى ، و او را از حفظ أشياء هيچ رنجى نرسد . زيرا كه : عين شيء لا يثقل على [4] نفسه . و معلوم است كه صور وجوديّه به حسب اسماء الله ، صور حقاند . پس حفظ حق صور را حفظ خود باشد .
و قوله « فلا [5] يصحّ إلَّا هذا » ، يعنى چگونه [6] باشد كه شيء نه به [7] صورت حق موجود باشد ؟ چرا كه همه مظاهر اسمااند ، و اسم عين مسمّى .
* متن < شعر > فهو الكون كلَّه و هو الواحد الَّذي قام كونى بكونه و لذا قلت يغتذي فوجودى غذاؤه و به نحن نحتذى فبه منه إن نظرت بوجه تعوّذى < / شعر > * شرح احتذاء [8] ، نعلين با پا برابر كردن است ، و [9] اينجا مراد تحصيل استعداد بود . باقى همه ظاهر است .
* متن و لهذا الكرب [10] تنفّس ، فنسب النّفس إلى الرّحمن لأنّه رحم به ما طلبته النّسب الإلهيّة من ايجاد صور العالم الَّتي قلنا هي ظاهر الحقّ ، إذ هو الظَّاهر ، و هو باطنها إذ هو الباطن ، و هو الأوّل

[1] س : شرح : مراد از انسان كبير عالم است . يعنى چون حق تعالى .
[2] د ، س : عين اشياست .
[3] س : مبدعاتست .
[4] س : لنفسه .
[5] د : قوله و لا . . .
[6] د : چگونه صحيح باشد .
[7] و : كه شيء بصورت .
[8] د ، س : احتذى .
[9] س : و از اينجا .
[10] س : الكذب .

251