فإذا دخلت نفسك دخلت جنّته فتعرف نفسك معرفة اخرى غير المعرفة الَّتي عرفتها حين عرفت ربّك بمعرفتك إيّاها .
فتكون صاحب معرفتين [1] : معرفة به من حيث أنت ، و معرفة به بك من حيث هو [2] لا من حيث أنت .
* شرح « فلا أعرف » اول ، به معنى « لا أظهر » است . قوله « فإذا دخلت جنتك » يعنى چون تو به جنّت حق در آمدى ، و مشاهدهء اسرار حق در خود كردى ، پس نفس خود را به معرفت [3] أخص از معرفت اول بشناختى . چرا كه معرفت تو اول اين بود كه : محدثم و حق محدث بعد ازين بدانى كه عالم همه مظاهر [4] حق است ، و تو مظهرى از آن جمله كه : ليس في الدار غيره ديّار .
* متن < شعر > فأنت عبد و أنت ربّ لمن له فيه أنت عبد و أنت ربّ [5] و أنت عبد لمن له في الخطاب عهد [6] فكلّ عقد عليه شخص يحلَّه من سواه عقد < / شعر > [7] شرح چون حق متّصف به صفات ظاهريّت و باطنيّت است ، و ربوبيّت هر دو صفت را ثابت ، پس چنانچه باطن مربّى ظاهر است به افاضهء انوار و اظهار اسرار ، اسماى ظاهر نيز مربّى باطن است به استفاضهء انوار و قبول اسرار . پس عبد نيز ، از آن روى كه اسم ربّ حاكم و متصرف است در وى ، عبد است و به اعتبار

[1] د ، س : المعرفتين .
[2] س : من حيث الَّا من حيث أنت
[3] د ، س : معرفتى .
[4] د : مظهر .
[5] و : عبد و أنت ربّ .
[6] س : « عهد » ندارد .
[7] د ، س : سطر سوم را جداگانه با شرحش آورده است .

191