و إمّا إلى المكانة و هي المنزلة . فما كان علوه لذاته ، فهو العلىّ بعلو المكان و بعلو [1] المكانة . فالعلو لهما .
* شرح روشن [2] است .
* متن فعلو المكان « ك * ( الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى ) * » و هو أعلى الأماكن . و علو المكانة « كُلُّ شَيْءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَه » و « إِلَيْه يُرْجَعُ الأَمْرُ كُلُّه » « أَ إِله مَعَ الله » .
* شرح يعنى چون بقاى حق ، بعد از همه خلق ، و مرجع همه به وى ، و انفراد وى در گفتن « لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ » ، مرتبتى [3] است كه وراى آن هيچ مرتبه اى نيست ، پس ظهور او - تعالى - ظهور بالمكانة باشد . و چون اين دو مظهر است كه معطى اين دو علوّ [4] است ، پس توان گفت كه اين [5] علوّ به تبعيّت آن هر دو است . و آن چه گفت « يتعالى عن المكان لا عن المكانة » به اعتبار ذات [6] است ، و اين به اعتبار صفات .
* متن و لمّا قال الله - تعالى - « وَرَفَعْناه مَكاناً عَلِيًّا » فجعل « عليّا » نعتا للمكان .
* شرح يعنى علوى كه ياد فرمود [7] نعت مكانست ، و اين نعت نه ذاتى مكانست [8] ، و الَّا هر مكانى را اين صفت بودى ، و چنين نيست بلكه اختصاصيست [9] من الله ، و آن مكانتست [10] .

[1] د ، س ، و : « بعلوّ » ندارد .
[2] د ، س : اين همه روشن است .
[3] س : مرتبه ايست .
[4] د ، س : علوّست .
[5] س : اين دو علو .
[6] د ، س : ذاتست .
[7] د : فرموده .
[8] د : مكان راست .
[9] س : اختصاص است .
[10] د : مكانت است . س : مكان تست .

134