حجرا [1] أو شجرا أو كوكبا . و لو قيل لهم ما [2] عبدتم لقالوا إلها ما كانوا يقولون الله و لا إلا له .
* شرح يعنى اگر پرسيدندى [3] كه ، كه [4] را مىپرستيد ، گفتندى خدايى [5] نگفتندى [6] كه الله مطلق و إله به حق . چرا كه بر احديّت ذات اطلاع ندارند و نمىدانند كه كثرات به حسب اسما و صفات در مظاهر ذات است نه در اصل حقيقت ذات .
* متن و الأعلى [7] ما تخيّل بل قال هذا مجلى [8] إلهىّ ينبغي تعظيمه [9] فلا يقتصر . فالأدنى صاحب التّخيّل يقول « ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونا إِلَى الله زُلْفى » و الأعلى العالم يقول « فَإِلهُكُمْ إِله واحِدٌ فَلَه أَسْلِمُوا » حيث ظهر .
* شرح يعنى عارف اعلى مىگويد كه ، إله حقيقى را اسماى حسنى بىنهايت است . و جميع مكوّنات مجلى و مظهر آن اسماست [10] . در هر مظهر كه ظهور كند بندگى وى كنيد ، نه آن كه هر مظهرى را إلهى دانيد .
* متن « وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ » الذين خبت نار طبيعتهم ، فقالوا إلها و لم يقولوا طبيعة « قَدْ أَضَلُّوا كَثِيراً » أي حيّروهم في تعداد الواحد بالوجوه [11] و النّسب .

[1] ع : حجارة .
[2] د ، س ، ع : من عبدتم .
[3] د : پرسندى كه .
[4] د ، س ، و : كرا .
[5] د : خداى . س : خداى را .
[6] د : نگفتند كه اللَّه .
[7] س : و لا على .
[8] س : مجل .
[9] س : تعظيمه حيث ظهر فلا يقتصر .
[10] د : اسما است . در هر مظهرى .
[11] س : بالوجود .

121