كس را وجود و كمال به اصالت نيست مگر حق را ، پس توقيع ربّانى دربارهء ايشان مطابق كشف ايشان آمد و اجازت تصرف با [1] او همراه كه : « وَأَنْفِقُوا . . . » الآية .
قوله « فهم فيه [2] مستخلفون فيهم » يعنى امت محمد [3] مستخلف [4] در قوم نوح و جميع امم ماضيه [ اند ] ، كه ايشان نيز از ملكند و ملك خداى [5] تعالى راست ، و خداى محمديان را وكيل كه « اتّخذوه [6] وكيلا » ، پس ملك محمديان را باشد اما ملك استخلاف نه ملك استقلال .
* متن و بهذا [7] كان الحقّ - تعالى - مالك الملك [8] ، كما قال التّرمذىّ - رحمه الله [9] - .
* شرح يعنى حق - تعالى - وعدهء مجازات عباد به اعمال صالحه فرمود و جزاى اعمال به حسب نيّات [10] است . كسى بود كه نظر او در اعمال [11] جنت بود ، و باشد كه عمل او لله باشد و حق جزاى اين مخلص بود كه [12] « من كان لله كان الله له و من قتلته [13] فعلىّ ديته » . يا خود گوييم كه هر نعمتى كه از حق به بنده مىرسد تابع نعمت وجود [14] است كه قيام هر شيء به وى است ، بلكه [15] وجود است كه متعيّن [16] شده بر سبيل تنزل و ظهور در مظاهر متكثّره [17] . پس عارف كامل در هر چه

[1] د : به او .
[2] د ، س : « فيه » ندارد .
[3] س : محمّد صلَّى اللَّه عليه و سلَّم .
[4] د ، س : مستخلفند . . . و در . . .
[5] د ، س : خدايراست جلّ و علا .
[6] د : فاتّخذه .
[7] د ، و : و لهذا .
[8] د ، س ، و : ملك الملك .
[9] س ، و : رحمة اللَّه عليه .
[10] س : نيّاتست .
[11] د ، س : در عمل .
[12] س : « كه » ندارد .
[13] د : قتله . س : قتلت .
[14] س : وجودست .
[15] س : بل .
[16] س : معيّن .
[17] س : متكثّر .

117