< فهرس الموضوعات > 12 . فص حكمة قلبية في كلمة شعيبية < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > در اينكه از قلب مى توان به نفس ناطقه تعبير كرد < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > دليل اختصاص اين حكمت به شعيب ( ع ) < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > در كيفيت قلب عارف < / فهرس الموضوعات > [ 12 ] فص حكمة قلبية في كلمة شعيبية بدان كه قلب گاهى اطلاق كرده مىشود بر نفس ناطقه ، چون مشاهده تواند كرد معانى كليّه و جزئيّه را ، هر گاه كه خواهد . و اين مرتبه مسمّى است نزد حكما به عقل مستفاد .
و تسميهء او به قلب از براى تقلَّب اوست ميان عالم عقل محض و عالم نفس منطبعه ، و از براى آن كه او را به سوى هر عالمى از عوالم خمسهء كليّه وجهى است و در اين وجوه خمسه منقلب است .
و اين قلب را احديت جمع است ميان اسماء الهيّه ، و او راست ظهور به حكم هر يكى از اين اسماء بر سبيل عدالت . و او برزخ است ميان ظاهر و باطن ، و از او منشعب مىشود قواى روحانيّه و جسمانيّه . و از او است فيض بر هر يك از اين قوى .
و در حقيقت اين قلب صورت مرتبه الهيّه است ، چنان كه روح مرتبه صورت احديت است ، و لهذا گنجايى همه چيز دارد حتى الحق . لا جرم - چون قلب كثير الشعب و النتائج است و شعيب را - عليه السّلام - اولاد و نتايج بسيار بود ، و تحقق به مقام قلب داشت ، و مشاهد بود معانى كليّه و جزئيّه را ، و متخلَّق به اخلاق الهيّه ، و قايم به عدلى كه سبب وجود عالم است ، و امر به ايفاى حقوق در مكيال و منزلت به قسطاس مستقيم به مقتضاى استعداد هر يك از خلايق [ مىكرد - ] شيخ حكمت قلبيه را اضافت به كلمه شعيبيه كرد .
اعلم أن القلب - أعنى - قلب العارف باللَّه - هو من رحمة الله ، و هو أوسع منها ، فإنه وسع الحق جل جلاله و رحمته لا تسعه : ) * يعنى : بدان كه قلب - أعنى قلب عارف باللَّه - از رحمت حضرت الهى است ، و او أوسع است از رحمت ، از آن كه دل را سعت گنجايى حق هست . و قد جاء في الحديث القدسي انّه تعالى قال : « ما وسعني أرضى و لا سمائى و لكن وسعني قلب عبدى المؤمن التقى النقي » . دانى چه مىگويد ، مىفرمايد بيت :
< شعر > بهر كجا كه بجويى مرا نخواهى يافت دل است مطلب من گر مرا طلبكارى < / شعر >

418