< فهرس الموضوعات > بيان سرّ آنكه شيخ نبوت را به تشريع تقييد كرده است < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > در اينكه مراد از خاتم اولياء محمدى ( ص ) مهدى است يا عيسى عليهما السّلام < / فهرس الموضوعات > روى مرتبه عالىتر است از ملك ، بلكه « فلك را زير خود كرسى نخواهد + ملك را پيش خود محرم نداند » در ميان [ 41 - ر ] خلق و حق .
و در قول شيخ - قدّس سرّه - كه نبوّت و رسالت را به تشريع تقييد كرد ، سرّى است ، و اين سر آنست كه نبوّت و رسالت منقسم مىشود به قسمين : قسمى متعلَّق به تشريع و قسمى متعلَّق به انباء از حقايق الهيه و اظهار اسرار غيوب . و از روى باطن امداد و ارشاد عباد به حضرت حق و القاى اسرار عالم ملك و ملكوت و كشف سرّ ربوبيت كه مستتر است به مظاهر اكوان ، از براى قيام قيامت كبرى ، و ظهور آن چه حق موسوم گردانيده است آن را به ستر و اخفا .
فالمرسلون ، من كونهم أولياء ، لا يرون ما ذكرناه الا من مشكاة خاتم الأولياء ، فكيف من دونهم من الأولياء ؟ ) * پس ارباب رسالت با وجود جمال ولايت و كمال جلالت چون مشاهدهء حقش نمىكنند مگر از مشكات خاتم ولايت ، ساير اوليا بطريق اولى استفاضه به وساطت او كنند . و شيخ - قدّس سرّه - در كتاب « عنقاء مغرب » آورده است كه : « مؤمن در تحت لواى خاتم ولايت است چنان كه در متابعت زير لواى ولاى سيّد ماست عليه السّلام » .
و ان كان خاتم الأولياء تابعا في الحكم لما جاء به خاتم الرسل من التشريع ، فذلك لا يقدح في مقامه و لا يناقض ما ذهبنا اليه فإنه من وجه يكون أنزل كما أنه من وجه يكون أعلى . و قد ظهر في ظاهر شرعنا ما يؤيد ما ذهبنا اليه في فضل عمر [31] في أسارى بدر بالحكم فيهم و في تأبير النخل .
يعنى : اگر خاتم اوليا تابع باشد در حكم تشريعات خاتم رسل را ، قادح مقام او نيست و متبوع بودن او را در ولايت مناقض نى .
و مراد از خاتم اولياى محمد - عليه الصّلاة و السّلام - مهدى است كه از اولاد نبى است و از عرب ، و ظاهر خواهد شد . و يا عيسى است كه ظهور او از عجم خواهد بود . چنان كه تفاصيل آن خواهد آمد .
و وجه دفع مناقضه آنست كه خاتم اوليا از وجهى انزل و از وجهى اعلاست ، و در ظاهر شرع امورى به ظهور پيوسته كه مؤيّد اين مقالت تواند بود ، چنان كه در حكم أسارى بدر فضيلت عمر را بود - رضى الله عنه - .

[31] پا : على و محدث است .

131