< شعر > اول تويى آخر تويى ، باطن تويى ظاهر تويى از بهر حكمت خويش را پنهان و پيدا ساختى گه ظاهر أشياء شدى ، گه باطن اسماء شدى گه اسم كردى نام خود گاهى مسمّا ساختى بينايى عاشق تويى زيبايى معشوق تو پس تو به چشم خويشتن در خود تماشا ساختى تا عاشقى غير ترا دلبر نيارد ساختن در هر لباسى خويش را معشوق زيبا ساختى < / شعر > « وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ » لأنه بنفسه عليم .
او به هر چيزى دانا است از آن كه علم او متعلق است به ذات و صفاتش ، و نيست عالم مگر عين صفات او . پس او به هر چيزى عليم است به عين علمى كه بنفس خويش دارد .
فلما أوجد الصور في النّفس و ظهر سلطان النسب المعبر عنها بالأسماء صحّ النّسب الإلهي للعالم .
نفس رحمانى عبارت است از همه هيولاى عالم روحانى و جسمانى ، از براى مشابهت آن به نفس انسانى . چه نفس انسانى هوايى است كه از باطن به ظاهر خارج مىشود و به اصطكاك عضلات حلق صوت از او بظهور مىپيوندد . بعد از آن بحسب تقاطع در مراتب حلق و اسنان و شفتين حروف از او ظاهر مىگردد و از تركيب حروف كلمات حاصل مىآيد .
همچنين نفس رحمانى چون در خارج وجود گيرد و او را تعيّن حاصل شود ، مسمّى گردد [ 158 - ر ] به جوهر ، بعد از آن بحسب مراتب و مقامات ظهورش تعيّنات و حروف و كلمات الهيه تحقّق يابد . پس صور اعيان همه عالم ظاهر باشد در نفس رحمانى . و آن نفس مر صور اعيان را به منزله ماده است صور جسميه را .
پس چون حضرت حق ايجاد كرد صور عالم را در اين نفس رحمانى ، و ظاهر گشت سلطنت اسماء الهيه بر مظاهرش ، صحيح شد نسب الهى . يعنى درست گشت نسبت عالم به الله ، به اينكه عالم مالوه است و مربوب ، و حق إله است و رب .
فانتسبوا إليه تعالى فقال : « اليوم أضع نسبكم و أرفع نسبى » أي آخذ عنكم انتسابكم إلى أنفسكم و أردكم إلى انتسابكم إلىّ .
پس رسول - عليه السّلام - بطريق حكايت از پروردگار خويش گفت :
« امروز از شما باز مىستانم آن انتسابى را كه شما را با انفس و ذوات خويش هست و شما را به خويش منتسب مىسازم تا ذوات شما ذات من باشد و صفات و افعال شما صفات و افعال من » . پس در من فانى شويد و به من باقى گرديد تا در اين روز كه

392