إسم الكتاب : الحياة ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 767)

سعة ، و لكلّ على الوالي حقّ ، به قدر ما يصلحه . و ليس يخرج الوالي من حقيقة ما ألزمه الله من ذلك ، إلَّا بالاهتمام و الاستعانة با لله ، و توطين نفسه على لزوم الحقّ و الصّبر عليه ، فيما خفّ عليه أو ثقل [1] .
( 1 ) امام على « ع » - از عهد نامهء اشترى : . . از پىجويى كارهاى كوچك ايشان به بهانهء پرداختن به كارهاى بزرگ غافل مشو ، زيرا كه توجه تو به كارهاى كوچك وضعيّتى پديد مىآورد كه به سود مردم است ، و نظر تو در كارهاى بزرگ امرى است كه جامعه از آن بينياز نيست .
و بدان كه رعيت را طبقاتى است كه بعضى از آنها جز به بعضى ديگر اصلاح نمىشود ، و از يك ديگر بينياز نيستند . از آن جمله‌اند سپاهيان خدا ، و ديگر دبيران و نويسندگان عمومى و خصوصى ، و ديگر قاضيان عادل ، و ديگر كارمندان دادرسى و مأمور رسيدگى به كارهاى مردم ، و ديگر اهل جزيه و خراج - كه از اهل ذمه و مسلمانان گرفته مىشود - و ديگر بازرگانان و صنعتگران ، و ديگر طبقهء پايين از صاحبان حاجت و مسكنت ، كه خدا سهم هر يك را معين كرده و حدى براى آن در كتاب خود يا سنت پيامبر « ص » قرار داده است ، و آن پيمانى است كه در نزد ما محفوظ است . . و در دين خدا براى همه وسعت است ، و هر يك را به اندازه اى كه شايستگى دارد بر والى حقى است . و والى حقيقت تكليف خود را در آنچه خدا براو لازم كرده ادا نمىتواند كرد و از عهدهء آن برنخواهد آمد ، مگر با كوشش ، و يارى جستن از خدا ، و آماده ساختن جان خويش براى پيروى از حق ، و بردبار بودن بر آن ، در آنچه سبك است يا سنگين . 4 - الامام الباقر « ع » - لمّا غسل اباه عليّا « ع » ، نظروا الى مواضع المساجد منه ، من ركبتيه و ظاهر قدميه كأنّهما مبارك البعير ، و نظروا عاتقه و فيه شبيه بذلك ، فقالوا لمحمد : يا ابن رسول الله ! قد علمنا أنّ هذا من إدمان الصلاة و طول السّجود ، فما هذا الذي نرى على عاتقه ؟ قال : أما إنّه لو كان حيّا ما

[1] « نهج البلاغه » / 1004 - 1002 ؛ عبده 3 / 101 - 99 .

761