است بر امام ( حاكم اسلامى ) نيز لازم است ، و به همين جهت سه سهم از خمس به امام مىرسد . [1] نيز در « تفسير قمى » چنين آمده است : « چون خدا پيامبر را پدر مؤمنان قرار داد ، فراهم آوردن هزينهء زندگى و پروردن يتيمان ايشان را بر عهدهء او گذاشت . اين بود كه پيامبر بر منبر بالا رفت و گفت :
« هر كس مالى از خود برجاى گذارد ، از آن وارثان او است ، و از هر كس وامى يا زمينى مزروعى بماند ( و مالى براى پرداخت وام و وارثى نداشته باشد ) ، پرداخت وام او به عهدهء من است و زمين او نيز به من ( به عنوان حاكم اسلامى ) باز مىگردد ( تا در راه مصالح عمومى و هزينه هاى لازم مردمى و اجتماعى صرف گردد ) ؛ پس خدا بر پيامبر كارى را واجب ساخت كه پدر بايد براى فرزند خود انجام دهد ، و همان اطاعت را از مؤمنان نسبت به او خواست كه فرزند بايد نسبت به پدر داشته باشد . و به همين جهت امير المؤمنين « ع » نيز ملزم به چيزى است كه پيامبر خدا « ص » به آن ملزم بود ؛ و پس از او يك يك امامان همين الزام را دارند . [2] 3 - الامام علي « ع » : الواجب في حكم الله و حكم الاسلام على المسلمين . .
أن لا يعملوا عملا و لا يقدّموا يدا و لا رجلا ، قبل أن يختاروا لانفسهم اماما ، عفيفا ، عالما ، ورعا ، عارفا بالقضاء و السّنة ، يجبي فيئهم ، و يقيم حجّهم و جمعتهم ، و يجبي صدقاتهم [3] . .
( 1 ) امام على « ع » : آنچه بنا بر فرمان خدا و حكم مسلمانى بر مسلمانان واجب است . . اينكه پيش از برگزيدن امامى ( حاكمى ) عفيف و عالم و پرهيزگار و آگاه از قضاوت و سنّت ، به كارى برنخيزند و دستى يا پايى پيش نگذارند ، امامى كه اموال متعلق به ايشان را جمع آورى كند ، و حج و نماز جمعهء ايشان را برپا دارد ، و زكات ( اموال مستمندان . . ) را گرد آورد . .

[1] « بحار » 96 / 198 - از « تفسير قمى » .
[2] « تفسير قمى » 2 / 176 .
[3] « بحار » 89 / 196 - از « كتاب سليم بن قيس هلالى » / 162 - 161 .

688