بنگريد ! اين تعاليم و الا به چه چيز اشاره مىكند ؟ آيا در آنها مىانديشيم ؟
معناى اين سخنان اين است كه فرد مسلمان و جامعهء اسلامى بايد اين چنين باشد ، بايد عقل و خرد و فرزانگى و دانايى بر همه جاى آن سايه گسترد و همه كار و همه چيز ، نمودار خرد و عقل و دانايى باشد ، نه نمودار تحجّر و عوامزدگى و جمود . اين است جامعهء آرمانى اسلام ، و اين است مسلمان تراز مكتب .
4 النبي « ص » : ما قسم الله للعباد شيئا أفضل من العقل ، فنوم العاقل أفضل من سهر الجاهل ، و إفطار العاقل أفضل من صوم الجاهل ، و إقامة العاقل أفضل من شخوص الجاهل . . [1] ( 1 ) پيامبر « ص » : خداى چيزى برتر از خرد بهرهء بندگان نساخته است . اين است كه خواب عاقل برتر از بيدارى جاهل است ، و روزه گشودن عاقل برتر از روزه داشتن جاهل است ، و بر جاى ماندن عاقل برتر از به راه افتادن جاهل . 5 الامام علي « ع » : العقل مركب العلم . [2] ( 2 ) امام على « ع » : عقل مركب علم است . 6 الامام علي « ع » : الإنسان بعقله . [3] ( 3 ) امام على « ع » : انسان به عقل خويش انسان است . 7 الامام علي « ع » : من استحكمت لي فيه خصلة من خصال الخير ، احتملته

[1] « بحار » 1 / 91 - از كتاب « المحاسن » .
[2] « غرر الحكم » / 20 .
[3] « غرر الحكم » / 14 .

78