عليها و اغتفرت فقد ما سواها . و لا أغتفر فقد عقل و لا دين ، لأنّ مفارقة الدّين مفارقة الأمن ، فلا يتهنّأ بحياة مع مخافة . و فقد العقل فقد الحياة ، و لا يقاس إلَّا بالأموات . [1] ( 1 ) امام على « ع » : هر كه در او خصلتى از خصال نيك بر من ثابت شود ، او را بر آن پذيرا مىشوم و از نبودن چيزهاى ديگر چشم مىپوشم ، ليكن از نبودن خرد و دين چشم نمىپوشم . زيرا جدايى از دين جدايى از امنيت خاطر است ، و زندگى با ناامنى و نگرانى گوارا نخواهد بود . فقدان خرد نيز به منزلهء فقدان حيات است . و بيخرد را جز با مردگان نتوان قياس كرد . 8 الامام علي « ع » : الإنسان عقل و صورة ، فمن أخطأه العقل و لزمته الصورة لم يكن كاملا ، و كان بمنزلة من لا روح فيه . [2] ( 2 ) امام على « ع » : انسان عقل است و صورت ، پس هر كه عقل از او رويگردان شود و صورت آدمى با او بماند كامل نيست ، و همچون كسى است كه روح ندارد . 9 الامام علي « ع » - قال لابنه الحسن : يا بنيّ ! إنّ اغنى الغنى العقل ، و أكبر الفقر الحمق . . [3] ( 3 ) امام على « ع » - به پسرش حسن : پسرم ! بينيازترين بينيازى عقل است ، و بزرگترين فقر و نيازمندى بيخردى و احمقى . 10 الامام علي « ع » : يا بنيّ ! لا فقر أشدّ من الجهل ، و لا عدم أعدم من العقل . . [4]

[1] « اصول كافى » 1 / 27 .
[2] « بحار » 78 / 7 - از كتاب « مطالب السّؤول » .
[3] « نهج البلاغه » / 1104 .
[4] « امالى » طوسى 1 / 145 .

79