انت فيه فحقّ عليك اغتنامه ؛ و يوم لا تدري انت من أهله و لعلَّك راحل فيه .
أمّا اليوم الماضي فحكيم مؤدّب ، و أمّا اليوم الذي انت فيه فصديق مودّع ، و أمّا غدا فإنّما في يدك منه الأمل . . فتزوّد منه و أحسن وداعه .
خذ بالثّقة من العمل ، و ايّاك و الاغترار بالأمل ! و لا تدخل عليك اليوم همّ غد ، يكفي اليوم همّه ، و غدا داخل عليك بشغله . إنّك إن حملت على اليوم همّ غد زدت في حزنك و تعبك ، و تكلَّفت أن تجمع في يومك ما يكفيك أيّاما ، فعظم الحزن ، و زاد الشغل ، و اشتدّ التّعب ، و ضعف العمل للأمل . و لو أخليت قلبك من الأمل ، لجددت في العمل . .
أو لا ترى ! أنّ الدّنيا ساعة بين ساعتين : ساعة مضت ، و ساعة بقيت ، و ساعة أنت فيها ، فأمّا الماضية و الباقية فلست تجد لرخائهما لذّة ، و لا لشدّتهما ألما . فأنزل السّاعة الماضية و السّاعة التي أنت فيها ، منزلة الضّيفين نزلا بك ، فظعن الرّاحل عنك بذمّه ايّاك ، و حلّ النازل بك بالتّجربة لك . . [1] ( 1 ) امام على « ع » : دنيا سه روز است : روزى كه با هر چه در آن بود گذشت و باز نخواهد گشت ؛ و روزى كه در آنى و سزاوار است كه آن را غنيمت دانى ؛ و روزى كه نمىدانى از آن كه خواهد بود ؟ و چه بسا تو در آن رخت به سراى ديگر كشى . روز گذشته حكيمى ادبكننده است ، و روزى كه در آنى دوستى در حال وداع است ، و اما از فردا تنها اميدى به آمدنش دارى ؛ پس از امروز توشه برگير و از آن به شايستگى جدا شو . فقط به كارى كه كرده اى اطمينان داشته باش ، و از دل بستن و فريفته شدن به آرزو و امل بپرهيز ؛ غم فردا را امروز به خود راه مده كه غم امروز تو را بس است ، و فردا با كار و گرفتارى خود بر تو وارد خواهد شد . اگر غم فردا را بر امروز خود بار كنى بر اندوه و رنج خويش افزوده اى ، و بار چيزهايى كه بايد در چند روز بكشى در

[1] « بحار » 83 / 112 - 111 .

577