شدن آنها با يك ديگر انجاميده است . و اين خود سبب گشته است تا آن شناخت عينى زندهء جهانشناسانهء سازنده - كه قرآن همان را پيشنهاد نموده و بر آن تأكيد كرده است - به صورت شناختى خشك و ذهنى و پراكنده درآيد ؛ شناختى كه به آنچه هدف « قرآن كريم » در ساختن فرد و اجتماع است نخواهد رسيد . و با نگريستن و دقت در آنچه در بارهء معرفى روش قرآنى به اختصار يادآور گشتيم ، امتياز اين روش بر ساير روشها ، در فلسفه هاى متأخر و معاصر ، نيز آشكار مىشود .
13 - سرچشمهء درست شناخت : لازم است كه شناخت و دانش و جستجوى آنها نقطهء آغازى درست و و الا ، مقصدى عالى ، و جهتى الهى و خالص داشته باشد ، تا اين شناخت و دانش وسيله اى براى تحقق يافتن خير و نفع آدمى ، و رفاه او در زندگى ، و استوار شدن پيوندهاى او با خدا و انسان شود ، نه اينكه وسيله و دستاويزى براى گردنفرازى و تفرعن گردد ، و مايهء خوشگذرانى و بهره كشى از مردم شود . پس شناخت حقيقى و ارزشمند آن است كه وسيله اى براى جلب خرسندى خدا باشد نه خرسندى نفس و هواهاى آن ، و لذتهاى نفسانيى كه تنها از طريق علم و معرفت به دست مىآيد . بر اين قاعده ، بسيارى از معارف و علوم بشرى امروز در خارج اين زمينه قرار دارد ، چه هدف آنها رسيدن به اين مقصد عالى نيست ، و در زير مراقبت دينى شايسته اى قرار ندارد . به همين جهت براى خير انسان به كار نمىرود ، بلكه اسبابى براى بنده ساختن و بهره كشيدن و بدبخت كردن انسان است . و از اين جمله است دانشهايى كه نتيجهء آنها فراهم آوردن وسايل ويران كردن و شكنجه دادن به آدميان و نابود كردن بشريت و منهدم ساختن شهرها و جز اينها است ، كه در دست اصحاب قدرت و جباران طغيانگر قرار گرفته است .
14 - شناخت و ريشه هاى عاطفى آن : آگاهى و شناخت آدمى بايد كه با عاطفه و احساس در ارتباط و انسجام باشد ، تا انسان بتواند با عقل خود بفهمد ، و با قلب خود بخواهد ؛ و در نتيجه ، آنچه را كه دريافت مىكند و مىفهمد ، با آنچه احساس مىكند و دوست مىدارد در هم آميزد . و بدين ترتيب است كه انسان از فهم خشك و دريافت قشرى دور

356