إسم الكتاب : الحياة ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 778)

زندگى پس از مرگ ، و همچنين شناختن واجبات و وظايف فردى و خانوادگى و اجتماعى ، و هر چيز ديگر را ، كه براى زندگى نخستين ناپايدار و زندگى ديگر پايدار ، سودمند است واجب شمرده است .
و از اينجا دانسته مىشود كه علومى كه با خوشبختى انسان ارتباطى ندارد ، و ندانستن آنها سبب پس ماندگى و بدبختى نمىشود ، بلكه در فرا گرفتن بعضى از آنها زيان و بدبختى وجود دارد ، نبايد طرف توجه فرد مسلمان قرار گيرد و براى فرا گرفتن آنها صرف عمر كند ، چنان كه در اغلب موارد ، فرا گرفتن آنها از طرف شريعت نهى شده است .
10 - محدوديت شناختهاى انسانى : جهان - با همهء ابعاد گسترده و جهات پهناور آن - از أتم خرد گرفته تا كهكشانهاى كلان هولناك ، و ديگر عالمهاى هستى ، همه و همه ، آكنده از نمودها و حقايق و رازهاى بزرگ و بىپايانى است كه در فواصل زمانى دور و نزديك قرار گرفته‌اند . و آدمى ، در برابر اين اقيانوس بزرگ ، چنان قطره اى است كوچك ، كه محدود است به زمان و محيط و بدن و خصوصيات عقلى و حسّى ناقص خود ، و گرفتار است در دايرهء اوضاع و احوال شخصى اثر گذار بر فهميدن و دريافتن ، و سنتهاى ديرينه ، و اجتماع ويژه .
به همين جهت است كه آگاهى انسان از جهان گسترده و حقايق آن آگاهيى فراگير نيست ، بلكه آگاهيى است محدود و تأثير يافته از اوضاع و احوال و حدود و محدوديتها . و از جمله چيزهايى كه محدوديّت شناخت آدمى و تنگى قلمرو آن را مؤكَّد مىسازد ، ارتباط و پيوستگى استوارى است كه ميان پاره هاى جهان وجود دارد ، پيوستگيى كه همه را به صورت شيء واحد درمىآورد . و همين چگونگى سبب آن است كه علمى كه انسان به آن دست پيدا مىكند علمى ناقص باشد .
هنگامى كه ما چيزهايى - يا چيزهاى بيشترى - را مىدانيم ، از اين دانش به شناخت همهء جهان و اجزاى آن و چگونگى پيدايش جهان و طرز ساختمان آن و ماهيت وابستگى ميان اين اجزاى فراوان مرتبط دست پيدا نمىكنيم . و اين بدان جهت است كه جهان و پاره هاى آن ، در زير نظام به هم پيوستهء يگانه اى قرار دارد ، و به مقتضاى همين نظام

351