نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئاليسم ( فارسي ) نویسنده : السيد الطباطبائي جلد : 1 صفحه : 131
إسم الكتاب : اصول فلسفه و روش رئاليسم ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 204)
مىزند و خود نمىفهمد < فهرس الموضوعات > ارزش معلومات < / فهرس الموضوعات > ارزش معلومات چنان كه اشاره شد بحث در اين مسئله در اطراف اين جهت است كه آيا آنچه ما با حس يا عقل خود مىفهميم واقع و نفس الامر هم همينطور است كه ما مىفهميم يا نه و بعبارت اخرى اين بحث در اطراف حقيقى بودن ادراكات و مطابقت آنها با واقع است حالا ببينيم تعريف حقيقت باصطلاح فلسفى چيست < فهرس الموضوعات > حقيقت يعنى چه < / فهرس الموضوعات > حقيقت يعنى چه حقيقت باصطلاح عرف معانى مخصوصى مىدهد كه در اينجا منظور نيست اينجا منظور بيان مفهوم فلسفى آن است فهميدن تعريف حقيقت باصطلاح فلسفه آسان است زيرا در اصطلاحات فلسفى معمولا حقيقت همرديف صدق يا صحيح است و بان قضيه ذهنى گفته مىشود كه با واقع مطابقت كند اما خطا يا كذب يا غلط بان قضيه ذهنى گفته مىشود كه با واقع مطابقت نكند مثلا اعتقاد به اينكه چهار مساوى است با دو ضرب در دو يا اعتقاد به اين كه زمين گرد خورشيد مىچرخد حقيقت و صدق و صحيح است و اما اعتقاد به اين كه دو ضرب در دو مساوى است با سه يا اعتقاد به اينكه خورشيد گرد زمين مىچرخد خطا و كذب و غلط است پس حقيقت وصف ادراكات است از لحاظ مطابقت با واقع و نفس الامر . در اصطلاحات جديد معمولا به خود واقع و نفس الامر واقعيت اطلاق مىشود نه حقيقت و ما نيز از همين اصطلاح پيروى مىكنيم و لهذا هر وقت واقعيت بگوئيم منظور ما خود واقع و نفس الامر است و هر وقت حقيقت بگوئيم منظور آن ادراكى است كه با واقع مطابقت دارد . فلاسفه از دوره هاى قديم حقيقت يا صدق يا صحيح را به همين معنا كه گفته شد تعريف و تفسير كردهاند يعنى هر وقت مىگفتند فلان مطلب حقيقت است يا صحيح است يا صدق است يعنى با واقع مطابق است و اگر مىگفتند خطا يا كذب يا غلط است يعنى با واقع مطابقت ندارد . در منطق و فلسفه قديم تحت عنوان مناط صدق و كذب قضايا مبحثى را طرح مىكردند كه روى همين اساس بحث مىنمود . ولى بعضى از دانشمندان جديد در اثر اشكالاتى كه بيان اشكالات در ضمن نقل كلمات خود آنها خواهد آمد بنا بر اين تعريف وارد مىآمده و آن اشكالات به عقيده آنها لا ينحل بوده مناط صدق و حقيقى بودن قضايا را
131
نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئاليسم ( فارسي ) نویسنده : السيد الطباطبائي جلد : 1 صفحه : 131