جسمانى باشد و صدور افعال بحسب آن با محبت دلها و حرمت و نعمت و خوش عيشى و آنچه اقتضاء استقامت آن كند و اين معانى بعضى نفسانى است و بعضى جسمانى و بعضى خارج از هر دو و اجزاء آن فضيلت نفس بود و فضيلت جسم و پاكى اصل و دوده و نباهت و كرامت سيار و وفور قوم و بخت نيك چه هر كه در حيات به اين معانى مخصوص بود و بعد از وفات ذكر به خير و ثواب آخرتش بود بنزديك جمهور سعيد مطلق بود و اجزاء فضايل نفسانى بعد از اين گفته آيد و اجزاء فضايل جسمانى صحت و قوت تام و اعتدال به نيت و جمال بود و پاكى اصل و دوده آن بود كه اسلاف او مغبوط بوده باشند بحسب اين فضايل و ازواج و اولاد همچنين و در زنان عقل و حيا و جمال و عفت و دوستى شوهر و نشاط عمل و بعضى زينت هم اعتبار كرده اند و اجزاء نباهت شهرت و اصالت راى و جمال فعل بود و اجزاء كرامت تصدر در مجالس و شهرت به خير و صيت ساير و آنك مردم او را دوست دارند و دعا كنند و در مطلب او مساعدت نمايند و به او تقرب طلبند و از خشم او احتراز كنند و كريم آن كس بود كه خصال خير او را بسيار بود و تفصيل خصال بحسب عادات و اصطلاحات مختلف بود و اجزاء يسار اصناف اموال و نفاست و حفظ و دوام و نماء آن باشد و اجزاء وفور قوم كثرت عشيرت و دوستان و خدم و عبيد و شايستگى ايشان باشد و حصول لذت از خيرات شمرند و اگر چه بر بعضى وجوه منافى فضيلت بود و خيرات متعلق ببخت چيزهائى بود كه وقوعش نادر بود مانند عمر دراز و يافتن گنج و چيزهائى كه بر آن حسد برند اين است اجزاء صلاح حال و اكثر آن خيرات باشد بحسب نظر عامى و طرق اكتساب اراديات را اعداد انواع از هر يكى واجب بود و بعد از آن اعداد انواع بسوى طرق اكتساب چيزهاى نافع بود و فرق ميان خير و نافع آن بود كه خير مطلوب لذاته بود و نافع لغيره

550