2 كل ج ب و كلما كان ليس بعض ب ا فه ز و كلما كان لا شىء او ليس بعض ج ا فه ز 3 كل ج ب و ليس البته اذا كان بعض ب ا فه ز و ليس البته اذا كان كل ا و بعض ج ا فه ز 4 كل ج ب و ليس البته اذا كان ليس بعض ب ا فه ز فليس البته اذا كان لا شىء او ليس بعض ج ا فه ز 5 بعض ج ب و كلما كان بعض ب ا فه ز فكلما كان كل ج ا فه ز 6 بعض ج ب و كلما كان ليس بعض ب ا فه ز فكلما كان لا شىء من ج ا فه ز 7 بعض ج ب و ليس البته اذا كان بعض ب ا فه ز فليس البته اذا كان كل ج ا فه ز 8 بعض ج ب و ليس البته اذا كان ليس بعض ب ا فه ز و ليس البته اذا كان لا شىء من ج ا فه ز و بيان اين جمله بلميت چنانك گفته آمد و بخلف چنان بود كه گوئيم اگر نتيجه حق نبود نقيضش حق بود و نقيضش متصله بود در صنف اول هميشه كلى و در صنف دوم هميشه جزوى و در كيف مخالف كبرى چه نتيجه تابع كبرى بوده است و در تالى مشارك او پس بر هيات شكل دوم به شرط آنك نقيض نتيجه در صنف اول كبرى كنند و كبرى قياس را صغرى و در صنف دوم بر عكس نتيجه بدهد متصله سالبه كه مقدمش در صنف اول مقدم كبرى قياس بود و در صنف دوم مقدم نتيجه قياس و اين نتيجه مقتضى آن بود كه در بعضى احوال با وضع مقدم تالى موجود نبود و ليكن وضع مقدم با حملى كه صغرى قياس است و وضعش معلوم اقضاء لزوم نتيجه كند كه تالى است در اين قياس پس خلف لازم آيد بسبب فرض وضع مقدمات قياس و لا حصول نتيجه مثالش در ضرب اول صنف اول نتيجه اين است كه فقد يكون اذا كان كل ج ا فه ز و گوئيم اگر اين نتيجه حق نبود نقيضش حق بود كه ليس البته اذا كان كل ج ا فه ز و كبرى قياس اين است كه و كلما كان كل ب ا فه ز پس از شكل دوم نتيجه آيد كه فليس البته اذا كان كل ب ا فكل ج ا و ليكن صغرى كه كل ج ب است با وضع كل ب ا اقتضاء انتاج كل ج ا كند و اين خلف باشد و در ضرب اول صنف دوم نتيجه اين بود كه و كلما كان كل ا و بعض ج ا فه ز و اگر اين باطل بود نقيضش قد لا يكون اذا كان كل ا و بعض ج ا فه ز حق

276