responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : أساس الإقتباس ( فارسي ) نویسنده : خواجه نصير الدين الطوسي    جلد : 1  صفحه : 12


بر كهنه به وضع و بر آنچه وجودش را اولى نبود بحسب اصطلاح پس اسماء متشابهه بسه قسم شود يكى آنك ترجيح اصل را بود در اطلاق و اين قسم مجاز و استعاره است و ديگر آنك ترجيح فرع را بود و آن قسم عرف و اصطلاح است و سيم آنك اصل و فرع متساوى باشند و آن قسم نقل مجرد است و اما قسم چهارم كه يك لفظ بر يك معنى دلالت كند و آن دو قسم بود يكى آنك معنى خاص بود بيك شخص پس اگر بحسب وضع واضع بود از قبيل اسماء اعلام بود مانند اطلاق زيد بر مردى خاص و اگر بحسب اراده گوينده بود از قبيل مضمرات و اشارات بود مانند او و تو و اين و آن و اگر آن معنى خاص نبود بيك شخص بلك وجودش در اشخاص بسيار ممكن بود هم از دو نوع خالى نباشد يا در همه يكسان بود بى اولويت و ترجيحى مانند اطلاق لفظ مردم بر معنى كه در اشخاص بسيار موجود است و آن را اسماء متواطيه خوانند و يا در بعضى اول و اولى و اشد بود و در بعضى غير اول و اولى و اشد مانند اطلاق لفظ موجود بر قديم و بر محدث و يا بر جوهر و عرض و لفظ واحد بر واحدى كه قسمت پذير نبود و بر آنچه قسمت پذيرد و لفظ ابيض بر برف و عاج و آن را اسماء مشككه خوانند و باشد كه ميان مشتركه و متواطيه اشتباه افتد و آن اشتباه باختلاف اعتبارات زايل تواند شد چه اگر احوال الفاظ بحسب اختلاف اعتبارات مختلف نشود او از قبيل مشتركه بوده باشد و الا از قبيل متواطيه مثالش يكى از اعتبارات نظر در لغات است چنانك تيز در طعوم و در اجسام صلب كه بپارسى يك لفظ است اگر گمان افتد كه از متواطيه است چون بتازى كنند يكى را حريف گويند و ديگرى را حاد پس معلوم شود كه از مشتركه است نه از متواطيه و همچنين نظر در قراين چنانك قوه در دو موضع به كار دارند و چون

12

نام کتاب : أساس الإقتباس ( فارسي ) نویسنده : خواجه نصير الدين الطوسي    جلد : 1  صفحه : 12
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست