لوح دوم محصورات :
موجبه جزئيه محصله برخى مردم دانااند :
در شانزده صورت كه همه يا بعضى دانااند صادق است و در شانزده صورت باقى كاذب .
سالبه كليه محصله هيچ مردم نادان نيست :
در شانزده صورت كه ذكر دانا هست صادق است و در شانزده صورت كه همه يا بعضى دانااند كاذب .
سالبه جزئيه معدوله همه مردمان نادان نيستند :
در هفده صورت صادق است . شانزده آنكه همه يا بعضى نادان اند و يكى آنكه همه معدوم اند و در پانزده صورت باقى كاذب .
موجبه كليه معدوله همه مردمان نادان اند :
در پانزده صورت كه ذكر دانا و معدوم نيست صادق است و در هفده صورت كه همه يا بعضى دانااند يا همه معدوم اند كاذب است .
سالبه جزئيه عدميه همه مردمان جاهل نيستند :
در همه صورتها صادق است الا يك صورت كه همه جاهلند كه در آن صورت تنها كاذب است .
موجبه كليه عدميه همه مردمان جاهلند :
در يك صورت كه همه جاهل اند صادق است و ديگر در همه صورتها كاذب است .
اعتبار عرض و چون هر دو قضيه كه از يك جنسند در هر لوحى متناقضند اقتسام صدق و كذب كنند اعتبار قطر موجبه محصله با موجبه معدوليه در يك صورت كه همه معدوماند بر كذب جمع آيند و بر صدق جمع نيايند و نقيض هر دو بضد يعنى در

110