بسيار كه خيرات جمله كمتر از آن بود بهتر و چيزى كه نفعش عظيمتر بود بهتر بود مانند حكمت كه نفعش معرفت بارى تعالى است از عبادت كه نفعش استحقاق ثواب است و خيرى كه مستتبع خيرى ديگر بود بهتر از آن مانند پادشاهى از حرمت و سبب خير فاضلتر بهتر از خير مفضول مانند كفايت كه سبب يسار بود از جمال و خير مستقر مانند صحت بهتر از نا مستقر مانند لذت و آنچه مغنى بود از ديگرى بهتر از او مانند يسار از تجارت و آنچه مبداء او شريفتر بود و فاضلتر مانند جودت راى از شجاعت و غايت فعل بهتر بهتر مانند ابصار از شم و اعز بهتر مانند زر و اعم در نفع بوجهى بهتر از آن مانند آهن و هر چه فقدانش مضرتر نافعتر و اصدق بهتر مانند هندسه از اخلاق و باشد كه انفع بهتر از آن بود مانند طب از جر اثقال و اوثق بهتر مانند توحيد از هيات و علم به بهتر بهتر و محبت بهتر بهتر و آنچه شهرتش بهتر بود بهتر مانند عفت از لذت و الذ بهتر و اجمل همچنين و مختار افاضل و ملوك و اهل راى بهتر و حصول محتاج اليه محتاجتر را بهتر مانند مال پير و رنجور را و از تصاريف شجاع از عفيف بهتر زيرا كه شجاعت از عفت بهتر و صدور از مصدر صعبتر و كم صدورتر بهتر چه غرابت اقتضاء تعظيم كند هم در جانب خير مانند جودت راى از زنان و هم در جانب شر مانند زنا از پيران .
فصل سيم در اعداد انواع متعلق بمنافرات جميل مختار و محمود و لذيذ بود نه بسبب چيزى ديگر بل از جهت خيريت او و فضيلت نوعى از جميل بود و آن ملكه اى باشد كه اقتضاء تحصيل خير كند باسانى و انواع فضيلت حكمت است و آن تهذيب

552