هر دو بيانش برد صغرى بود با متصله از نقيض اصغر و عين اوسط يا با كبرى يا لازم او از شكل اول اين نتيجه حاصل آيد مثالش اين عدد فرد است يا زوج و هر گاه كه اين عدد زوج بود منقسم شود به دو متساوى پس هر گاه كه اين عدد فرد نبود منقسم بود به دو متساوى چه اين متصله كه هر گاه كه اين عدد فرد نبود زوج بود لازم صغرى است و در كبرى سالبه گوئيم و هرگز چنين نبود كه اگر اين عدد زوج بود منقسم نبود به دو متساوى و لازمش همان كبرى موجبه است پس نتيجه همان بود و صغرى مانع جمع حقيقى يا غير حقيقى كلى يا جزوى با كبرى لزومى كلى يا جزوى متصله موجبه جزوى نتيجه دهد و بيانش برد صغرى بود با متصله از عين اوسط و نقيض اصغر تا با موجبه كلى يا جزوى كه كبرى با لازمش باشد از شكل سيم متصلات اين نتيجه حاصل آيد و بحسب اين بيان انتاج شانزده ضرب از لزوميات معلوم شود و در دو ضرب كه صغرى مانع خلو كلى بود و كبرى جزوى منتج نباشد اما در موجبه بسبب آنك گوئيم دايما اين آحاد يا زوج نيست يا عدد است و گاه بود كه چون عدد بود زوج الزوج بود و گاه بود كه چون عدد بود فرد بود چه در صورت اول سلب كلى حق بود و در صورت دوم ايجاب كلى و سالبه بر اين قياس و شش ضرب باقى كه از دو جزوى بود هم عقيم بود و حال باقى اختلاطات هم چنانك گفته آمد نوع چهارم متصله هم كبرى و اشتراك در تالى چون صغرى مانع جمع بود حقيقى يا غير حقيقى كلى يا جزوى و كبرى موجبه كلى نتيجه متصله ايجابى آيد از عين اصغر و نقيض اكبر

269