موافق شكل اول است و بكبرى مخالف .
شكل سيوم در اين شكل نيز انتاج بر دو شرط موقوف است اول ايجاب صغرى همچنانك در شكل اول و دوم آنك از دو مقدمه يكى كلى بود و اين شرط شامل است همه اشكال را و اين شكل انتاج كلى نكند اما شرط اول از آنك اگر اصغر مباين اوسط بود از حمل اكبر بر اوسط بايجاب كه مقتضى جواز عموم اكبر باشد و بر تقدير عموم بعضى از او از اوسط خارج بود يا بسلب كه جواز مقتضى خروج بود معلوم نشود كه ميان اصغر و اكبر كه خارج اوسط است ملاقات بود يا مباينت مثلا اگر اوسط انسان بود و اصغر فرس و اكبر حيوان يا ناطق حكم بر فرس به حيوان بايجاب بود و بناطق بسلب پس انتاج مختلف بود بحسب مواد و اما شرط دوم از جهت آنك اگر حمل اصغر و اكبر بر اوسط بايجاب يا بسلب جزوى بود تواند بود كه هر دو حكم بر يك بعض باشد و تواند بود كه هر يكى بر بعضى ديگر باشد پس ملاقات و مباينت اصغر و اكبر معلوم نشود چنانك اوسط حيوان بود و اصغر انسان و اكبر ناطق يا فرس اما بيان بخطوط جهت اثبات شرط اول چهار صورت نهيم ج ب ا ج ا ب ا ب ج ج ب ا و ج در هر چهار صورت مسلوب است از ب و در دو صورت اول ا محمول بود چنانك يكى اقتضاء ايجاب نتيجه كند و ديگر اقتضاء سلب تا معلوم شود كه انتاج ضرورى نيست و جهت اثبات شرط دوم دو صورت بنهيم كه هر يكى از ج و ا در هر دو صورت بر بعضى از ب محمول باشد اما در يكى ا از ج مسلوب بود و در ديگر بر او

202