روايات و استدلالهاى فقهى توجه خاص كرده و به تفصيل بحث كرده است [1] .
گرچه از مطالب اوليه مرحوم نراقى ( رض ) برمىآيد كه او ولايت فقيه را شامل امر حكومت نيز ميدانسته است ، اما خود در وجهى گسترده بر آن تصريح و تأكيد نميكند .
پس از مرحوم نراقى ، حضرت امام خمينى ( س ) تنها فقيهى است كه علاوه بر بحث در اين مورد مثل ساير فقيهان به تناسب مسائل مختلف ، ولايت فقيه را در تصدى امر حكومت با همان معناى جامع و شامل ، براى اولين بار با روشنى و تأكيد و تصريح ، تفصيلاً مورد بررسى و اثبات قرار داده است و چنان كه اشاره شد مبحث ولايت فقيه را يك بار به صورت شفاهى در طى سيزده جلسه در نجف اشرف تدريس نموده‌اند كه كتاب حاضر ، صورت مكتوب و ويرايش شده همان درسهاست . و بار ديگر مبحث ولايت فقيه را در جلد دوم - از مجموعه پنج جلدى - « كتاب البيع » [2] تقريباً با همان سبك نوشته‌اند .
امام خمينى در كتاب « ولايت فقيه » با عنايت و تأكيد بسيار ، اصل « ولايت » - كه اساس و پايه تمام وظايف است - بخصوص ولايت در امر حكومت و جنبه هاى سياسى آن را مورد بررسى قرار داده‌اند . و در اين باب علاوه بر تبيين عوامل سياسى و اجتماعى كه سبب شده است تا اين مهمترين موضوع اسلامى مورد بى اعتنايى قرار گيرد ، ضمن بحثهاى استدلالى بر همان روش متقن فقهى ، به برنامه ريزى عملى براى تحقق ولايت فقيه در امر حكومت با طرح كردن راههاى مشخص و قابل عملى نيز توجه داشته‌اند .
حضرت امام در اين كتاب ابتدا به نقشه هاى دشمنان كه براى نابودى اسلام به معرض اجرا گذارده شده اشاره مى كنند و با بيانى مستدل به شبهاتى از قبيل اينكه اسلام در عصر تمدن و صنعت قادر نيست جامعه را اداره كند و يا اينكه موازين حقوقى آن براى حل مشكلات جامعه ضعيف و ناتوان است ، پاسخ ميدهند و در همين رابطه اشاره ميكنند كه القائات دشمنان در ايجاد زمينه لازم براى جدايى دين از سياست حتى در حوزه هاى علميه نيز اثر كرده است به طورى كه اگر كسى بخواهد درباره حكومت اسلامى سخن بگويد ، بايد تقيه كند . امام خمينى با اشاره به ضعفهاى داخلى و خودباختگى در برابر تمدن جديد كه رهاورد تبليغات استعمارگران بوده است ، به حوزه ها و طلاب جوان و انديشمندان اسلام

[1] كتاب البيع ؛ ج 2 ، ص 459 - 501 ، نشر مؤسسه اسماعيليان ، قم .
[2] كتاب البيع ؛ ج 2 ، ص 459 - 501 ، نشر مؤسسه اسماعيليان ، قم .

3