إسم الكتاب : منابع فقه ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 172)

اغلب آياتى كه در اين گروه هستند ناظر به حكم تكليفى مىباشند يعنى تكليف انسانها را در بارهء وارد كردن ضرر به خود و اضرار به ديگران بيان مىدارند لذا استفاده حكم وضعى « مثلا پرداخت خسارت كه در نتيجهء ضرر وارد شده است » بطور مستقيم از آيات مزبوره استفاده نمىگردد ، و احتياج به ملاحظهء ساير مدارك فقهى دارد .
دليل عقل قاعدهء « لا ضرر و لا ضرار » به اضافهء اين كه از كتاب و سنت بطور قطع تثبيت شده است اگر فرض كنيم كه دو مدرك مزبور در بارهء قاعده ساكت بودند يعنى نه موافق بودند و نه مخالف ، با اين حال ، با وجود ادلهء فراوانى كه عقل سليم را حجت خدا دادى معرفى مىكند ، و يكى از مدارك چهارگانهء فقه اسلاميست ، ما مجبور بوديم كه قاعدهء « لا ضرر و لا ضرار » را بعنوان يك قاعدهء اساسى در فقه اسلامى به پذيريم . عقل و منطق زندگانى اجتماعى بطور بديهى حكم مىكند كه اگر قانون از اضرار به غير و ضرر به خويشتن جلوگيرى ننمايد زندگانى دسته جمعى نه تنها دشوار خواهد بود بلكه امكان ناپذير خواهد گشت . اما

129