در بارهء انسان و گسترش معلومات از همه جهات در مادهء فوق به همان نتيجه رسيده‌اند كه قرآن مجيد پيش از چهارده قرن تقريبا بطور واضح بيان نموده است و معلوم مىشود كه اصل مزبور يك حقيقت انسانى ضروريست كه با گذشت اعصار و قرون كوچكترين دگرگونى و فرسودگى در آن صورت نگرفته است .
3 - از آن جهت كه نفس انسانى بيشتر در اختيار خود مىباشد تا نفس ديگران لذا ديديم اقرار عقلا در بارهء مال و جانشان مسموع است و با اين حال خداوند متعال مىفرمايد انسان نمىتواند با تحمل ظلم بر خود ضررى وارد سازد و در نتيجه ممنوعيت وارد ساختن ضرر به ديگران شديدتر و قاطعانه تر خواهد بود .
گروه ديگرى از آيات هستند كه با بيان ديگرى از وارد ساختن ضرر به ديگران جلوگيرى مىكند . اينها آياتى هستند كه به احترام جان و مال و شخصيت مردم دستور مىدهد و از وارد ساختن خسارت به آنان جلوگيرى مىنمايد . و چون شمارهء اين آيات بسيار است لذا احتياجى بذكر نمونه اى از آنها ديده نمىشود .
بلى نكته اى كه در اينجا نبايد ناگفته بماند اينست كه

128