يشخص بعضهم و اتاني بعض و ذكر انّه قد أنفق بعض الدّنانير و بقيت بقيّة و انّه يردّ علىّ ما بقي و انّي قدرمت مطالبة من لم يأتني بما دفعت اليه فكتب صلوات الله عليه لا تعرّض لمن لم ياتك و لا تأخذ ممّن اتاك شيئا ممّا يأتيك به و الاجر فقد وقع على الله عزّ و جلّ ) ( 1 ) و به أسانيد صحيحه منقولست از أبو على ممدوح كه گفت عريضه نوشتم به خدمت امام حسن عسكرى صلوات الله عليه كه من صد و پنجاه دينار طلا به شش نفر دادم كه حج كنند و من مثاب باشم چون برگشتند ظاهر شد كه بعضي نرفته بودند و بعضي كه رفته بودند بعضي از اشرفيها را خرج كرده بودند و بعضي كه زيادة آمده است آوردند كه به من دهند و من در خاطر دارم كه از آنها كه نرفته‌اند آن چه داده‌ام بازگيرم امر شما چيست ؟ حضرت فرمودند در جواب عريضه كه از آنهايى كه نرفته‌اند متعرض ايشان مشو و مطلب ، و از اينها كه آورده‌اند مگير و مزد تو بر حق سبحانه و تعالى است امّا آنها كه آورده‌اند نمىبايد گرفت چون حجّ كرده‌اند و زيادتى از ايشان است و أمّا آنهايى كه نياورده‌اند شايد عذرى داشته باشند و ظاهر آنست كه زر را داده است كه ايشان . از جهة خود حج كنند ممكن است كه در اين سال يا سال ديگر بكنند و ممكن است كه دزد از ايشان برده باشد و بر تقديرى كه جايز باشد گرفتن : مستحب است كه نگيرند < صفحة فارغة > [ اگر نايب معذور شود ] < / صفحة فارغة > ( و روى البزنطىّ عن أبي الحسن صلوات الله عليه قال سألته عن رجل اخذ حجّة من رجل فقطع عليه الطَّريق فأعطاه رجل آخر حجّة أخرى أيجوز له ذلك فقال جايز له ذلك محسوب للاوّل و الاخر و ما كان يسعه غير الَّذى فعل إذا وجد من يعطيه الحجّة ) ( 2 ) و به چهار سند صحيح و ده حسن كالصحيح منقولست از أحمد بن

84