چنان كه ظاهر آية است و اينها كار گوش است .
و بر چشم واجب گردانيده كه به آن نظر نكنى به چيزى كه حق سبحانه و تعالى ديدن آن را حرام گردانيده است پس فرموده است كسى كه قايلش عزيز و قهار است كه يا محمّد بگو مؤمنان را كه چشمهاى خود را به پوشانند و فروج خود را محافظت نمايند و حضرت فرمودند كه مراد الهى از اين آية آنست كه چشمهاى خود را به پوشانيد از نظر كردن به فرجهايى كه حرامست بر ايشان ديدن آنها و فرج خود را محافظت نمايند كه نامحرمى نظر به فرجهاى ايشان نكند ، و در أحاديث صحيحه وارد است كه هر جا حق سبحانه و تعالى در قرآن فرموده است حفظ فرج را از زنا فرموده است كه حفظ كنند و زنا نكنند مگر اين آية كه مراد الهى حفظ است از نظر كردن به آن ، و همچنين زنان را نيز حق سبحانه و تعالى امر فرموده است كه نظر به فرجهاى زنان نكنند و فرجهاى خود را محافظت نمايند كه كسى به آن نظر نكند و آية حجاب بعد از اين آية است كه إن شاء الله خواهد آمد ، و شكى نيست كه نظر كردن به زنان و مردان از روى شهوت حرامست و خواهد آمد كه نظر تير زهر آلوده شيطان است .
و در حديث صحيح وارد است كه هر نظري كه در آن عبرتي نباشد سهو و لغو است ، و أعظم أسباب علوم چشم است كه به آن مطالعه علوم دينيه كنند و در هر چه نظر كنند تفكر كنند كه آن را صانعى و مدبّرى هست كه عليم و قادر و حكيم است هر ذره ذرات دليل است بر وجود واجب الوجود و علم و قدرت و اراده و حكمت أو ، و تكاليف چشم بسيار است كه در أبواب نكاح خواهد آمد بعضي از آن و در هر بابى از أبواب فقه هر يك از جوارح را تكليفي هست كه مذكور شد و خواهد شد ، و حق سبحانه و تعالى

810